معاون بانك مركزی پاسخ داد:
نرخ ارز چگونه تعیین می شود؟
به گزارش فی بگیر طبق گفته معاون اداره صادرات بانک مرکزی، کشف قیمت ارز در سامانه نیما و بازار متشکل ارزی هم اکنون توسط مکانیسم بازار اتفاق می افتد.
به گزارش فی بگیر به نقل از ایسنا، بهزاد لامعی با اشاره به تحریم های سال ۱۳۹۷ و تغییر راهبردها و سیاستهای ارزی، اظهار داشت: در راهبرد جدید، تاکید بر وصول حداکثری منابع حاصل از صادرات غیرنفتی و تامین نیازهای وارداتی از منابع مذکور بوده است. بانک مرکزی برای ایجاد فرآیندهای لازم بمنظور تامین و تخصیص بموقع منابع و مصارف ارزی، به ایجاد سامانه ها و بسترها همچون سامانه یکپارچه نظام معاملات ارزی (نیما) اقدام نمود.
طبق اعلام بانک مرکزی، لامعی با استناد به مصوبه چهاردهمین نشست شورای عالی هماهنگی اقتصادی مورخ ۱۳۹۷.۱۰.۷ اظهار داشت: مطابق این مصوبه، تمام صادرکنندگان موظفند ارزهای حاصل از صادرات را به چرخه اقتصادی کشور برگردانند. از سال ۹۷ تا به امروز، صادرکنندگان می توانند به روش های مختلفی ارزهای حاصل از صادرات خودرا به چرخه اقتصادی کشور بازگردانند. همچون این روش ها می توان به عرضه ارز در سامانه نیما، واردات در مقابل صادرات خرد، واگذاری پروانه های صادراتی، فروش اسکناس به بانک ها و شبکه صرافی های مجاز کشور و یا بازپرداخت تسهیلات دریافتی از شبکه بانکی اشاره نمود.
این مقام مسئول بانکی اشاره کرد: با اقدامات انجام گرفته توسط بانک مرکزی بمنظور سیستمی کردن پروسه برگشت ارز حاصل از صادرات، امکان عرضه ارز حاصل از صادرات بوسیله درگاه سامانه جامع تجارت هم فراهم گشته است و کارگزاران بازار شامل بانک ها و صرافی های مجاز می توانند روی ارزهای یاد شده، نرخ های پیشنهادی خودرا اعلام و نسبت به خرید آن اقدام نمایند.
کشف قیمت در سامانه نیما بدون دخالت بانک مرکزی
لامعی در ادامه سخنان خود با اعلان اینکه در سامانه نیما مکانیسم کشف قیمت برمبنای توافق طرفین و سازوکار عرضه و تقاضاست، اضافه کرد: پروسه سامانه نیما به نحوی است که صادرکننده برمبنای قیمت های پیشنهادی می تواند یکی از گزینه ها را انتخاب نماید. این پروسه کاملا شفاف بوده و هیچگونه دخالتی در پیشنهاد نرخ یا انتخاب آن وجود ندارد. در حقیقت سازوکار بازار بر سامانه نیما حاکم است و در این فرایند، بانک مرکزی بوسیله اعمال سقف یا کف قیمتی دخالت نمی کند.
وی اضافه کرد: صرافی ها یا بانک ها بعنوان کارگزاران سامانه نیما ارزهای خریداری شده از صادرکنندگان را با یک حاشیه سود تعیین شده برای تامین نیازهای وارداتی به واردکنندگان می فروشند. در فروش ارز به واردکنندگان هم کارگزاران بازار موظف می باشند باتوجه به نرخ خریداری و حاشیه سود اقدام نمایند.
به گفته این مقام مسئول بانکی، با توجه به این که بانک ها و صرافی ها ارز را برای واردکنندگان خریداری می کنند، بدین سبب پیشنهادهای نرخ خرید ارز به صادرکنندگان از جانب واردگنندگان به صرافی ها و بانک ها داده می شود و در صورتیکه نرخ پیشنهادی صادرکنندگان بیش از نرخ پیشنهادی واردکننده باشد، معامله شکل نخواهد گرفت.
وی تشریح کرد: واردکنندگان متناسب با شرایط تولیدی و نرخ بازار تصمیم به خرید ارز می کنند و درصورتی که ارز گرانتر از قیمت قابل فروش کالا باشد و یا هزینه تمام شده را افزایش دهد، طبیعتاً اقدامی برای خرید ارز نخواهد کرد.
علت اصلی کاهش نرخ ارز
لامعی اظهار داشت: این سازوکار طی ۲ سال قبل کاملا بر نیما حاکم بوده و هیچ نوع محدودیتی نداشته است. در حقیقت کاهش نرخ در سامانه نیما ناشی از عدم وجود تمایل واردکنندگان به خرید ارز در نرخ های بالاست. اگر صادرکننده ای ارزی را بیاورد و بخواهد گران بفروشد، طبیعتاً به سبب این که با قیمت زیاد ارائه شده است، به فروش نخواهد رسید و صادرکننده مجبور می شود نرخ ارز خودرا تعدیل کند.
وی اضافه کرد: بنابراین، کاهش نرخ ارز در سامانه نیما طی ۲ ماه اخیر، به سبب سرکوب قیمتی توسط بانک مرکزی نبوده و کاهش قیمت ارز به سبب تمایل خرید واردکنندگان به خرید در نرخ های پایین است.
لامعی با اعلان اینکه نرخ سامانه نیما، تصوری واقعی از اقتصاد کشور ارائه می کند، اظهار داشت: ۹۰ درصد از کل معاملات و تراکنش های بازار ارز کشور در سامانه نیما انجام می شود. برای تامین نیازهای وارداتی کشور، حواله های ارزی عرضه شده در سامانه نیما به واردکنندگان فروخته می شود. بنابراین نرخ موثر ارز در اقتصاد کشور، میانگین موزون نرخ معاملات در سامانه نیما است که در ضمن روزهای اخیر سیر نزولی داشته و به ۲۰۲۵۰ تومان رسیده است.
نرخ ارز در سامانه نیما سرکوب نمی گردد
معاون اداره صادرات بانک مرکزی با تکذیب این ادعا که بانک مرکزی در حال سرکوب نرخ ارز در سامانه نیماست، اشاره کرد: این مساله اشتباه است و از عدم آگاهی و آشنایی با سامانه نیما ناشی می شود. اگر صادرکننده ای بتواند ارز خودرا گرانتر از آنچه در نیماست به فروش برساند، بانک مرکزی هیچگاه مانع نخواهد شد، بلکه مکانیسم بازار است که سبب می شود ارز گرانتر از نرخ موجود به فروش نرسد.
وی اضافه کرد: صادرکنندگان می توانند ارز خودرا بوسیله واردات در مقابل صادرات خرد، یا بوسیله واگذاری پروانه صادراتی که در آن نرخ ها توافقی است هم به فروش برسانند. دراین زمینه هم بانک مرکزی محدودیت و سقفی برای فروش ارز اعمال نکرده است. واژه های «سرکوب»، «کنترل»، «دستوری» برای نرخ ارز در سامانه نیما کاملاً اشتباه است و به سبب عدم آگاهی از سامانه نیما و یا قصد و غرض و سوگیری های رسانه ای مطرح می شوند.
در ادامه، لامعی به بند ۵ مصوبات چهاردهمین نشست شورای عالی هماهنگی اقتصادی مورخ ۱۳۹۷.۱۰.۷که برای سال ۱۴۰۰ هم تمدید شده است، اشاره نمود و اظهار داشت: بانک مرکزی موظف است با اختیار کامل و توام با مراقبت های لازم بوسیله اتخاذ سیاست ها و تدابیر و اقدامات ضروری در بازار ارز ورود کرده و آنرا مدیریت کند. این وظیفه ذاتی تمام بانکهای مرکزی است و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران می تواند از منابع ارزی خود یا صادرکنندگان غیر نفتی، برای مدیریت بازار اقدام نماید. بدیهی است که مدیریت بازار به مفهوم سرکوب و یا کنترل نرخ ارز نیست. در اینجا باید یادآور شوم که تمام بانکهای مرکزی جهان هم از امکان مداخله و مدیریت بازار ارز برخوردارند؛ اما بانک مرکزی ج. ا. ا با وجود این امکان، مبادرت به ارزپاشی در بازار نکرده است.
صادرکنندگان؛ عرضه کننده عمده اسکناس در کشور
به اعتقاد معاون اداره صادرات بانک مرکزی یکی از دستاوردهای مهم بانک مرکزی کشور، تغییر شکل نحوه تامین اسکناس مورد نیاز مصارف واقعی اقتصاد کشور بوده است. در این خصوص وی اشاره کرد: پیش از سال ۱۳۹۷ تنها عرضه کننده اسکناس اقتصاد کشور، بانک مرکزی بوده است. اما از سال ۱۳۹۷ و بعد از اتخاذ سیاست های جدید و تشویق صادرکنندگان به برگشت ارز حاصل از صادرات خود بصورت اسکناس خصوصاً در تجارت با کشورهای همسایه، ورودی اسکناس ما از این محل به شدت بالا رفته است. بنابراین دیگر بانک مرکزی تنها عرضه کننده نیست، بلکه صادرکنندگان عرضه کنندگان اصلی اسکناس کشور هستند.
وی اضافه کرد: برای ساماندهی و ایجاد بسترهای مناسب برای عرضه مطلوب اسکناس توسط صادرکنندگان، بازار متشکل ارزی توسط بانک مرکزی افتتاح شد. این بازار که از آبان ۱۳۹۸ کار خودرا آغاز نموده است، در حقیقت بستری شفاف و سیستمی برای خرید و فروش اسکناس توسط کارگزاران بازار است. کارگزاران بازار که همان بانک ها و صرافی ها هستند، ارز را از صادرکنندگان خریداری و بصورت اسکناس و در سرفصل های مشخص و تعیین شده در این بازار به فروش می رسانند.
این مقام مسئول بانکی افزود: از سال ۱۳۹۷ بدین سو، صرافی ها برای فروش نقدی حتما باید در سرفصل های تعیین شده مثل ارز دانشجویی، ارز سلامت، ارز شرکت های هواپیمایی و... و در ازای دریافت مدارک مورد نیاز آن سرفصل، ارز را به فروش برسانند.
دلار سهمیه ای وجود ندارد
وی با اعلان اینکه دلار سهمیه ای وجود ندارد، اشاره کرد: یکی از این سرفصل ها، «سرفصل سایر» است که مستلزم تطابق شماره ملی فرد، شماره حساب بانکی و شماره تلفن هم راه است. بانک مرکزی این سرفصل را ایجاد کرد تا ضمن پوشش نیازهای احصا نشده در دیگر سرفصل ها، افرادی که مازاد بر سقف سرفصل های دیگر نیازمند ارز هستند، بتواند از این سرفصل بهره گیرند. اطلاق دلار سهمیه ای به این سرفصل اشتباه و تلقی نادرستی از فروش ارز توسط صرافی هاست.
نرخ واقعی ارز در بازار متشکل کشف می شود
لامعی در توضیح نحوه عملکرد بازارمتشکل ارزی اظهار داشت: صادرکنندگان ارز اسکناس خودرا به بانک ها و صرافی ها می فروشند و بانک ها و صادرکنندگان هم ارز اسکناس را در بازار متشکل که مکانیسم بازار در آن حاکم است به فروش می رسانند. در بازار متشکل ارزی، خریداران و فروشندگان ارز اسکناس، قیمت های پیشنهادی را ارائه و بر طبق مکانیسم تطابق (Matching) خرید و فروش و معامله در بازار اتفاق می افتد.
وی اضافه کرد: بازار متشکل مبتنی بر حساب های نقدمحور است؛ یعنی خرید و فروش اتفاق نمی افتد مگر این که اسکناس آن موجود باشد. صرافی ها در بانکهای عامل حساب ارزی دارند و اسکناس را در آن حساب ها دریافت می کنند.
این مقام مسئول بانکی اشاره کرد: ارزی که توسط بانک ها و بوسیله حساب های ارزی تحویل صرافی ها می شود، ارز سهمیه ای بانک مرکزی نیست و ارز تامین شده توسط صادرکنندگان است. همین طور برخی مواقع ارز صادرکنندگان در مبالغ هنگفت و درشت به بازار متشکل عرضه می شود که با نرخ ارز در بازارهای خرده فروشی متفاوت می باشد. به عبارت دیگر، صادرکننده ممکنست بنا به اقتضا و شرایط خود، بخواهد ارز هنگفت خودرا با سرعت بیشتری به ریال تبدیل کند. در این صورت به سبب مکانیسم بازار مجبور می شود با قیمتی کمتر ارز را ارائه کند.
معاون اداره صادرات بانک مرکزی با بیان این که هم اکنون در بازار متشکل ارزی روزانه حجم معاملات بصورت میانگین به ۱۰ میلیون دلار هم می رسد، اظهار داشت: معاملات بازار متشکل به شکل یک بازار واقعی انجام می گیرد و نرخ واقعی ارز اسکناس کشف می شود.
وی اشاره کرد: در گذشته نرخ ارز در بازار غیررسمی که اطلاعات حجم و میزان معاملات در آن شفاف نیست کشف می شد. در صورتیکه حالا با تعمیق و توسعه بازار متشکل معاملات ارزی، صرافی ها بوسیله خرید از بازار مذکور با نرخهای خرید به اضافه حاشیه سود، مبادرت به فروش ارز در سرفصل های مشخص شده می کنند.
ارز در بازار متشکل نرخ گذاری می شود
معاون اداره صادرات بانک مرکزی اظهار داشت: با راه اندازی بازار متشکل ارزی می توان به جرأت اظهار داشت که نرخ گذاری ارز نه در هرات انجام می شود و نه در سلیمانیه و نه در بازار غیررسمی تهران، بلکه در بازار متشکل اتفاق می افتد. بانک مرکزی هم نه در سامانه نیما و نه در بازار متشکل معاملات ارزی دخالت نمی کند، اما طبق قانون و برمبنای اقتضاء اقتصاد کشور بانک مرکزی می تواند برای مدیریت بازار ارز به این بازارها ورود کند.
لامعی اشاره کرد: بدین سبب چنانچه شایان توجه است، طی ۳ الی ۴ سال اخیر، بانک مرکزی دو اقدام مهم با راه اندازی سامانه نیما و بازار متشکل ارزی انجام داده است، چونکه اینطور کشف قیمت توسط مکانیسم بازار اتفاق می افتد و دیگر ارزپاشی اصلا اتفاق نمی افتد.
وی در آخر اضافه کرد: اگر هم میان نرخ بازارغیررسمی و نرخ بازار متشکل فاصله افتاده باشد، ناشی از ورود زیاد اسکناس در آن روز توسط صادرکنندگان و تلاش شان برای تبدیل سریع آن به ریال است. در چنین شرایطی است که نرخ ارز در آن روز کاهنده خواهد شد.
منبع: feebegir.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب