آیا کارت تجاری در جهان منسوخ شده است؟
فی بگیر: در صورتیکه در ایران بازهم از کارت تجاری به عنوان اصلی ترین ابزار تجاری برای صادرات و واردات استفاده می شود، در دنیا این ابزار به صورت فیزیکی و سنتی منسوخ شده و جایگزین هایی مثل شناسه های تجاری - گمرکی مورد استفاده قرار می گیرد که قابلیت نظارت بهتر و بیشتر بر آنها نسبت به کارت های تجاری وجود دارد.
به گزارش فی بگیر به نقل از ایسنا، در ایران، کارت تجاری ابزاری رسمی و قانونی می باشد که توسط نهادهای مسؤول زیر نظر وزارت صمت و اتاق های تجاری برای اشخاص حقیقی یا حقوقی صادر می شود تا امکان واردات و صادرات کالاها را فراهم آورد. این کارت در عمل هویت تجاری بین المللیِ شخص یا شرکت را تثبیت می کند و بدون آن، انجام تجارت فرامرزی برای خیلی از کالاها امکانپذیر نیست. اما آیا در کشورهای پیشرفته - با نظام های گمرکی و تجاری مدرن و پیچیده تر - نیز همین ابزار بشکلی مشابه وجود دارد؟ یا آنها از ساختارهای متفاوتی برای تنظیم و اجازه فعالیت تجاری استفاده می کنند؟
ابزارها و مجوزهای رایج در کشورهای توسعه یافته برای تجارت
در کشورهای پیشرفته مثل اعضاء اتحادیه اروپا و خیلی از کشورهای غربی چند ابزار و سازوکار جایگزین یا مکمل کارت تجاری وجود دارد. این ابزارها عمدتاً بر مبنای ثبت شرکت، شناسه های گمرکی - اقتصادی، مجوزهای صادرات - واردات، معیارهای محصول و مجوزهای تخصصی تعریف می شوند.
شناسه تجاری - گمرکی
برای تجارت با کشورهای عضو اتحادیه اروپا، شرکت (یا شخص) صادرکننده یا واردکننده باید دارای شناسه EORI باشد. این شناسه برای هر عامل اقتصادی ثبت و صادر می شود تا در پروسه گمرکی (اظهارنامه، ترخیص، خروج و ورود کالا) قابل شناسایی باشد. بعبارت دیگر، EORI نقش هویت قانونی و گمرکی تاجر برای شرکت را ایفا می کند، مشابه نقشی که کارت تجاری در ایران دارد، اما نه به شکل کارت فیزیکی الزاما و نه با همان شکل حقوقی.
مجوزهای تجارت برای کالاهای خاص
در خیلی از کشورها، برای کالاهای خاص، بخصوص کالاهایی حساس یا تحت کنترل (مثلا تکنولوژی پیشرفته، کالاهای دو منظوره، دفاعی، یا کالاهای با محدودیت) صادرکننده یا واردکننده باید مجوز خاصی از مقامات ذی ربط گرفتن کند. این مجوزها امکان دارد از نهادهای کنترل صادرات، وزارت بازرگانی، امنیت ملی یا نهادهای صنعتی - دفاعی صادر شوند. برای کالاهای معمولی صنعتی یا مصرفی، بطور معمول چنین مجوزی لازم نیست. بطورمثال طبق مقررات اتحادیه اروپا، برای بیشتر کالاهای صنعتی وارداتی احتیاجی به مجوزهای خاص نیست.
استانداردها و تعهدات ایمنی - محیط زیستی
اگر کالا یک محصول صنعتی، الکترونیکی، مصرفی یا مورد مصرف عمومی باشد، غالبا باید مطابق معیارهای ایمنی، بهداشتی یا زیست محیطی باشد. در اتحادیه اروپا، داشتن CE marking برای خیلی از محصولات الزامی است؛ این علامت تضمین می نماید که کالا مطابق الزامات سلامت، ایمنی و محیط زیستی اتحادیه است. چنین الزامات استاندارد سنجی در سیستم تجارت کشورهای پیشرفته، بخشی جدایی ناپذیر از پروسه صادرات - واردات است.
کنترل صادرات برای کالاهای تحت نظارت
برای برخی کالاها (مثلاً تکنولوژی حساس، محصولات دفاعی، کالاهای با محدودیت دو جهتی) صادرکننده باید قبل از صادرات از مقامات ذی صلاح مجوز بگیرد. در کشورهایی مانند کشورهای عضو اتحادیه اروپا یا ایالات متحده، این رویه جزیی از سیاست امنیتی – تجاری است. بدین سبب تجارت بدون توجه به نوع کالا و حصول مجوزهای لازم امکان ندارد.
آیا کارت تجاری در سطح بین المللی منسوخ شده است؟
باتوجه به موارد ذکر شده، پاسخ مثبت است. تا حد زیادی کارت تجاری به شکل سنتی و فیزیکی، در خیلی از کشورها منسوخ شده یا نقشی مشابه با ایران ندارد. اما این به مدلول «عدم احتیاج به مجوز یا هویت تجاری» نیست؛ بلکه به این معنا است که ساختار اعطای مجوز و هویت تجاری متفاوت شده است.
درس هایی برای تجارت در ایران
باتوجه به تفاوت ساختاری بین نظام ایران و نظام کشورهای توسعه یافته، چند پیام واضح برای تجار و بازرگانان ایرانی وجود دارد؛ اگر هدف صادرات یا تجارت با کشورهای توسعه یافته (مثلا کشورهای عضو اتحادیه اروپا، یا بازارهای جهانی) وجود دارد، باید آماده بود تا از «شناسه گمرکی - اقتصادی»، «مجوزهای قانونی واردات - صادرات»، «استانداردهای بین المللی کالا»، «گواهی مبدأ» و «مدارک گمرکی کامل» استفاده گردد و نه فقط کارت تجاری.
تمرکز بر رعایت استانداردها (ایمنی، بهداشت، محیط زیست) و الزامات قانونی کالا مهم تر از داشتن یک کارت تجاری است؛ این مورد به کیفیت محصول، انطباق با مقررات مقصد و زمان بندی صادرات -واردات کمک می نماید. ساختار تجاری بین المللی بسمت ساده سازی، الکترونیکی شدن و شفافیت رفته است؛ بدین سبب آشنایی با قوانین بین المللی، روش های اسنادی و سیستم های شناسه تجاری ضروریست.
نتیجه گیری
کارت تجاری بشکل کلاسیک و سنتی، یعنی کارتی فیزیکی - اداری که به عنوان تنها مجوز موردنیاز برای تجارت خارجی درنظر گرفته شود در خیلی از کشورهای پیشرفته وجود ندارد و کارکرد آن به سازوکارهای مدرن تر منتقل شده است. اما کارکرد اصلی آن یعنی ایجاد «هویت قانونی برای تاجر»، «مجاز بودن برای واردات - صادرات» و «قابل قبول بودن در مراجع گمرکی و تجاری» بازهم ضروری می باشد. این کارکرد حال با شناسه های اقتصادی - گمرکی (مجوزهای واردات - صادرات، استاندارد کالا و مدارک تجارت بین المللی تحقق می یابد. بدین سبب نمی توان گفت کارت تجاری به صورت کامل منسوخ شده بلکه باید گفت شکل آن بازطراحی شده است که با پیچیدگی، استانداردها و سرعت تجارت جهانی هماهنگ تر باشد.
بیشتر بخوانید:
کارت بازرگانی، ابزاری برای کنترل یا مانع تجارت؟
بحران پنهان در تجارت خارجی ایران/ داستانی از یک ابزار قدیمی تجاری
کارت تجاری در راه اشتباه/ قانون مقصر است
به طور خلاصه، بعبارت دیگر، EORI نقش هویت قانونی و گمرکی تاجر برای شرکت را ایفا می کند، مشابه نقشی که کارت تجاری در ایران دارد، اما نه بشکل کارت فیزیکی الزاما و نه با همان شکل حقوقی. با عنایت به موارد ذکر شده، پاسخ مثبت است. اما این به مدلول عدم احتیاج به مجوز یا هویت تجاری نیست؛ بلکه به این معنا است که ساختار صدور مجوز و هویت تجاری متفاوت شده است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب