برنامه آبی دولت برای عبور از تابستان چیست؟
به گزارش فی بگیر، طی روز های آینده دمای هوا در بعضی از استان ها به ۴۰ درجه می رسد با عنایت به وضعیت بارش ها باید تدابیری برای گذر از روز های گرم سال درنظر گرفت.
به گزارش فی بگیر به نقل از مهر، خشکسالی و بی آبی در کشور ما پدیده ای غیر قابل انکار است و با گذشت پنج سال خشک خویش را بیشتر از پیش نمایان کرده است و طی روزهای آینده دمای هوا در بعضی از استان ها به ۴۰ درجه هم می رسد، دمایی بی سابقه که تا پیش از این تنها استانهای جنوبی چنین دمایی را تجربه می کردند اما گویی در سالهای اخیر افزایش بی رویه دما و تغییر اقلیم و از تمام مهم تر کاهش بارش دامن گیر سایر استان ها شده است به صورتی که ارتفاع کل ریزش های جوی کشور از آغاز سال آبی تا ششم تیرماه معادل ۱۴۵.۱ میلیمتر بوده است این مقدار بارش نسبت به میانگین دوره های مشابه بلند مدت (۲۳۶.۶ میلیمتر )۳۹ درصد کاهش و نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته (۲۴۱.۹ میلیمتر) ۴۰ درصد کاهش را نشان داده است. همینطور انطور که مسؤلان امر می گویند در ۲۳ استان و ۴۳ شهرستان تنش آبی وجود دارد حالا که در آستانه روزهای گرم سال قرار داریم برای پیشگیری از قطعی آب چه باید کرد؟
ورودی و خروجی سدها کاهش یافت
آنطور که آمار و ارقام نشان می دهند، تمامی سدهای کشور وضعیت مطلوبی ندارند شاید خروجی سدها کمی کاسته شده باشد اما میزان ورودی سدها هم ۴۲ درصد کاسته شده است به صورتی که از آغاز سال آبی (مهرماه) تا هفتم تیر ماه میزان ورودی مخازن کل معادل ۲۱ میلیارد و ۸۸۰ میلیون مترمکعب بوده که در مقایسه با مدت زمان مشابه سال قبل این عدد به ۳۷ میلیارد و ۹۶۰ میلیون مترمکعب رسید که نشان دهنده کاهش ۴۲ درصدی ورودی سدها است.
خروجی سدها با ۲۱ میلیارد و ۴۳۰ میلیون متر مکعب نسبت به سال قبل کاهش ۲۰ درصدی را نشان داده است چونکه در مدت زمان مشابه خروجی سدها به ۲۶ میلیارد و ۹۵۰ میلیون مترمکعب می رسید.
حجم آب موجود مخازن حالا ۲۴ میلیارد و ۸۷۰ میلیون مترمکعب ثبت شده که این عدد نسبت به سال قبل که عددی معادل ۳۳ میلیارد و ۳۹۰ میلیون مترمکعب بوده که نشان دهنده کاهش ۲۶ درصدی است. همینطور حجم پرشدگی سدهای کشور ۵۲ درصد و ۴۸ درصد مخازن سدها خالی است.
وضعیت سدها مطلوب نمی باشد راه چاره چیست؟
بررسی موجودی سدهای کشور نشان داده است سدهایی نظیر سدهای استان تهران، خراسان رضوی، قم، هرمزگان، گلستان، زنجان، کرمان، فارس و مرکزی در وضعیت نامطلوبی قرار دارند و تنها استان مازندران در شرایط مطلوب قرار دارد. این مسئله نشان دهنده آن است که درکنار سدهای آبی باید از آب های زیر زمینی استفاده است
بر اساس برنامه هفتم برداشت از آب های زیر زمینی باید ۴۴ میلیارد متر مکعب به ۳۶.۷ میلیارد متر مکعب برسد. اما خشکسالی هایی که پنج سال قبل اتفاق افتاده است اجازه چنین کاری را نمی دهند حتی عیسی بزرگ زاده سخنگوی صنعت آب اذعان کرده، برداشت از آب زیرزمینی سرجمع برای همه مصارف ۴۴ میلیارد متر مکعب در سال است که این میزان کمی کاهش داشته اما این کاهش به علت مدیریت ما نبوده است به علت این بوده آبخوان ها نحیف شده و عمق آبخوان ها و چاه ها بیشتر شده است.
بر اساس آمار عرضه شده میزان برداشت غیر مجاز از آب های زیرزمینی کشور بیشتر از ۱۵ میلیارد مترمکعب است که در بعضی برآوردها به ۱۷ میلیارد مترمکعب هم می رسد. از این میزان، حدود نیمی از راه چاه های فاقد مجوز و نیم دیگر از راه چاه های دارای مجوز اما با برداشت مازاد صورت می گیرد.
البته به نظر می آید در این حوزه اقدامات مناسبی صورت گرفته و انطور که بزرگزاده می گوید با وجود اجرای اقداماتی همچون انسداد چاه ها، نصب کنتورهای هوشمند و فعالیت بیشتر از ۸۰۰ اکیپ گشت و بازرسی، این اقدامات بدون عرضه راهکار معیشتی جایگزین برای کشاورزان، کارآمدی کافی نداشته اند. سیاست صرفا برخوردی و قهری، بدون درنظر گرفتن حقیقت های اقتصادی و اجتماعی، موفق نخواهد بود.
وی توضیح داد: در ۸۹ دشت کشور که علیرغم آن که تنها ۱۶ درصد از دشت های کشور را شامل می شوند اما ۶۶ درصد برداشت غیر مجاز را به خود اختصاص داده اند، این طرح ها با اولویت پیگیری می شوند. قراردادهای واگذاری وظایف به تشکل های آب بران و نحوه تعامل با آنها درحال تدوین و نهائی سازی است و بزودی وارد مرحله اجرا خواهد شد.
تهران ظرفیت بارگذاری جمعیت جدیدی را ندارد
از اولین باری که عنوان شد تهران ظرفیت بارگذاری جمعیت آبی را ندارد سه سال می گذرد با این وجود نه تنها هیچ اقدامی مثمر ثمری در این خصوص صورت نگرفته است بلکه سال به سال بی توجه به چگونگی تأمین آب بر تعداد ساختمان های تهران و اطراف تهران افزوده می شود و بلند مرتبه سازی صورت می گیرد. چندی قبل سخنگوی صنعت آب هم صحه بر این امر گذاشت و اظهار داشت: تناقض میان بحران آب تهران و روند ساخت وساز در این شهر وجود دارد و نهادهای مربوطه هماهنگی لازم ندارند، ضمن آن که باید درنظر داشت تهران دیگر ظرفیت تأمین آب جدید را ندارد. منابع آبی فعلی تهران شامل آب های سطحی و آب های زیرزمینی در وضعیت شکننده ای قرار دارند، با این وجود شهرک سازی و مهاجرت به تهران ادامه دارد. این تناقض ناشی از عدم عدالت فضایی در توزیع فرصت ها و اشتغال است.
وی ضمن اشاره به رشد سالانه ۲.۵ درصدی جمعیت در تهران و برخی شهرک های اطراف آن مانند پرند، بومهن، رودهن و پردیس اضافه کرد: ما نمی توانیم به ساکنان این مناطق آب ندهیم. ولی مسئول کنترل مهاجرت یا توزیع فضایی جمعیت، وزارت نیرو نیست. این مساله نیازمند سیاست گذاری کلان و بین بخشی است. تا وقتی که در شهر های کوچک فرصت شغلی و رفاه فراهم نشود، جمعیت به تهران مهاجرت می کند و ما هم وادار به تأمین آب برای آنها هستیم.
زمستان بی آب تهران و کاهش فشار آب
شهر تهران زمستان سختی را پشت سر گذاشت و در شروع اسفند ماه به اوج خود رسید در آن زمان حسام خسروی معاون بهره برداری و توسعه آب شرکت آبفای تهران در گفتگو با خبرنگار مهر در ارتباط با کاهش فشار و قطعی آب در بیشتر مناطق تهران اظهار داشت: سال جاری بارش ۴۶ درصد نسبت به سالهای نرمال کمتر شده و نسبت به سال قبل ۲۵ درصد کاسته شده است؛ همین مساله سبب شده سدهای آبی در وضعیت بدی قرار بگیرند به صورتی که ذخایر سدهای پنج گانه تهران نزدیک به ۶ درصد است.
وی ضمن اشاره به این که طی روزهای اخیر به علت ایام خانه تکانی و ماه مبارک رمضان مصرف آب شدت بگیرد، این مورد منجر به افزایش مصرف و تشدید ضعف منابع آبی شد به همین علت امکان جبران آن وجود نداشت و مجبور هستیم فشار آب شهر را کنترل نماییم.
وی در پاسخ به این سؤال خبرنگار مهر که علیرغم این شرایط امکان جیره بندی آب در تابستان وجود دارد، افزود: جیره بندی آب در دو حالت اتفاق می افتد یکی شرایط بسیار دشوار و نبود نزولات آسمانی و دیگری عدم همکاری مردم احتمال جیره بندی آب وجود دارد.
خسروی ضمن اشاره به محدودیتی که در تولید وجود دارد، افزود: با عنایت به محدودیتی که در تولید وجود دارد همشهریان باید با مدیریت مصرف مانند سالهای گذشته کمک کنند تا از جیره بندی آب جلوگیری شود. ما تلاش می نماییم که این اتفاق نیفتد چونکه صدمات فراوانی را به شبکه وارد می نماید
تغییر الگوی کشت در قسمت کشاورزی جدی گرفته نشده است
اصلاح الگوی کشت یکی از ابزاری است که می تواند در کاهش مصرف آب نقش به سزایی داشته باشد و در صورتیکه هر اقلیم متناسب با آنجا محصولات کشاورزی را توسعه دهد مصرف آب در قسمت کشاورزی بشدت کاسته می شود اما به نظر می آید وزارت جهاد در این حوزه تعلل می کند، عیسی بزرگزاده سخنگوی صنعت آب بر مبنای وضعیت تغییر الگوی کشت طراحی دقیق برنامه و الگوی کشت هنوز جای کار دارد و آنطور که باید به اثر بخشی برسد نرسیده و این اقدام بسیار مهم بوده و مجلس به شکل جدی این مسأله را دنبال می کند چونکه در برنامه هفتم توسعه بر این امر هم تأکید گردیده است و جهاد و کشاورزی این مسأله را دنبال می کند.
این مسئله به قدری از اهمیت برخوردار می باشد که محمد رضا عارف معاون اول رئیس جمهور ضمن اشاره به این که مشکلات قدیمی همانند اصلاح الگوی کشت حل نشده است، اظهار داشت: بهره برداری آب با راندمان بالا در قسمت کشاورزی نهادینه نشده و همان روش های سنتی و غرقابی در قسمت کشاورزی دنبال می شود و یا در مناطقی از کشور که برای آب شرب مورد نیاز مشکل دارند، اما کشت هایی داریم که اصلاً توجیهی ندارد و باید اصلاح الگوی کشت به شکل جدی توسط وزارت خانه های امر دنبال شود.
راه حل چیست؟
به گزارش فی بگیر به نقل از مهر، با عنایت به این که وضعیت سدهای استان تهران، خراسان رضوی، قم، هرمزگان، گلستان، زنجان، کرمان، فارس و مرکزی در وضعیت نامطلوبی قرار دارند، باید نگاه ویژه ای این شهرها شود و در کنار آن برای مدیریت منابع آبی به وسیله اصلاح الگوی کشت کشاورزی، کاهش ساخت و ساز در کلانشهرها، کاهش استفاده از منابع آب زیر زمینی، استفاده از پساب برای صنایع، واقعی سازی قیمت آب، آبخیزداری و آبخوان داری در کنار سد سازی پیش گرفته شود و در نهایت مدیریت مصرف و کاهش ۲۰ درصدی مصرف از جانب مردم و در کنار فرهنگ سازی صورت بگیرد چون که هیچیک از این اقدامات به تنهایی پاسخگو نیست و برای دراز مدت نمی توان به اجرای یکی و دو تای آنها امید بست. ضمن آن که با وجود کاهش ذخایر آبی سدها و کاهش بارش ها در سال آبی این احتمال وجود دارد که تابستان سخت و همراه با ساعت و جیره بندی آب وجود داشته باشد، اما عیسی بزرگ زاده سخنگوی صنعت آب در گفتگو با خبرنگار مهر این مورد را رد کرده و می گوید: جیره بندی آب به هیچ عنوان در دستور کار وزارت نیرو قرار ندارد و در تابستان شاهد جیره بندی آب نخواهیم بود. حالا این سوال وجود دارد کاهش فشار آب در تهران و خیلی از کلان شهرها اتفاق می افتد یا خیر!
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب