گزارش فی بگیر؛
واکاوی مشکلات بازار تایر سواری
فی بگیر: بررسی ها نشان می دهد، با وجود ظرفیت تولید تایر به میزان کافی و اختصاص ارز به میزان موردنیاز، عوامل مختلف موجب گرانی و کمبود لاستیک در بازار شده است.
به گزارش فی بگیر به نقل از مهر، با وجود سابقه دیرینه صنعت تایر در ایران، تولیدکنندگان و مصرف کنندگان این کالا در سایه سوءتدبیر مدیران تصمیم گیر گرفتار مشکلات عدیده ای همچون کاهش تولید، کمبود تایر در بعضی سایزها و گران فروشی هستند. اما علت اصلی نابسامانی های اخیر در بازار تایر چیست و مشکل از کجاست؟ اخیراً محسن صفدری مدیرکل دفتر صنایع شیمیایی پلیمری وزارت صمت، گفته است: برمبنای اطلاعات سامانه جامع تجارت که مبنای آن خود اظهاری تولیدکنندگان است، میزان تولید در ۵ ماهه ابتدایی سال جاری نسبت به زمان مشابه سال گذشته، حدود ۱۴ درصد کاسته شده است. این مقام مسئول در وزارت صمت اضافه کرد: تولید تایر سواری پارسال حدود ۹ میلیون و ۱۰۰ هزار حلقه بوده است؛ اما امسال این میزان به ۸ میلیون حلقه رسیده است؛ بدین سبب در بخش تایر سواری حدودا یک میلیون و ۱۰۰ هزار حلقه کاهش تولید داشته ایم. این در شرایطی است که اطلاعات به دست آمده از بانک مرکزی نشان داده است ارز تامین شده برای تولیدکنندگان تایر در پنج ماهه نخست سال جاری از زمان مشابه سال قبل و متوسط ۵ سال اخیر بیشتر بوده است. اما برخی کارشناسان صنعت تایر معتقدند که این میزان کاهش تولید نمی تواند دلیل اصلی افزایش قیمت تایر به ۲.۵ برابر قیمت مصوب باشد و عوامل دیگری نیز بر کاهش تولید و کمبود و گرانی این کالا اثر داشته است. سیستم قیمت گذاری تایر سواری معیوب است مسئول اصلی قیمت گذاری تایر سواری در کشور ستاد تنظیم بازار است. این ستاد بالاخره در اسفندماه سال قبل و ۶ ماه پس از درخواست انجمن تولیدکنندگان برای افزایش قیمت ۵۰ درصدی، با افزایش ۳۰ درصدی قیمت این کالا موافقت نمود. بررسی ها نشان داده است عدم قیمت گذاری صحیح، سبب ضرر و زیان سنگین شرکت های تولیدکننده تایر در نیمه اول سال قبل، شد؛ به عنوان مثال یکی از شرکت های مطرح سازنده تایر در نیمه اول سال قبل، ۱۸۰ میلیارد تومان زیان کرد. انجمن تایر با عنایت به ناکافی بودن افزایش قیمت سال قبل در مقایسه با افزایش هزینه مواد اولیه و نرخ دستمزدها، در شروع سال جاری مجدداً درخواست افزایش قیمت ۲۵ درصدی کرد که تا حالا از جانب ستاد تنظیم بازار تصمیمی در این خصوص گرفته نشده است. این عدم تصمیم گیری موجب ایجاد انتظارات تورمی و احتکار تایر در بنکداری ها یا کارخانه ها شده است. عرضه ناکافی تایر در بازار سبب افزایش ۲۵۰ درصدی قیمت این کالا شده است به نحوی که یک جفت تایر پرایدی تولید داخل که قیمت مصوب آن ۱.۳ میلیون تومان است با قیمت نزدیک به ۳.۳ میلیون تومان در بازار معامله می شود. تعدادی از فعالان بازار معتقدند، درصورتی که مجوز افزایش قیمت ۲۵ درصدی مدنظر تایرسازان اعمال شود تایر پرایدی به قیمت ۱.۶ میلیون تومان به فروش می رسد. لازم به ذکر است قیمت گذاری تایرها با سایزهای مختلف نیز بعضاً به دلیل عدم آگاهی مسئولان مربوطه در سازمان حمایت و ستاد تنظیم بازار از صنعت تایر، به اشتباه صورت می پذیرد که این مسئله، سبب برهم خوردن تعادل بازار می شود. به عنوان مثال قیمت اعلام شده در تیرماه سال قبل به نحوی بود که صرفه اقتصادی تولید تایر سایزهای کوچک تر کمتر از سایزهای بزرگ تر بود و بدین سبب تایرسازان تولید سایزهای کوچک تر همچون سایز پرایدی را کاهش دادند که این مسئله موجب افزایش قیمت شدید این سایز در بازار شد. بنا بر نظر کارشناسان بازار تایر، به علت قیمت گذاری اشتباه، تولیدکننده که می بایست با قیمت های مصوب تایر بفروشد، در سایزهایی که در محدوده ضرر است و یا سود کمی می برد، تولید و فروش خودرا می کاهد و برنامه تولید را به سمت سایزهای با سود بیشتر سوق می دهد. اتخاذ سیاست های غلط برای تنظیم بازار لاستیک معاونت تجارت و خدمات وزارت صمت بهمن ماه سال قبل بمنظور کنترل التهابات بازار تایر سواری که متأثر از اقدامات قبلی این وزارت خانه بوده؛ یک راهکار جدید را به بوته آزمایش گذاشت. در این راهکار جدید، عاملان فروش می بایست در پلت فرم هایی همچون کسبینو ثبت نام کرده و تولیدکننده نیز موظف بود موجودی انتقالی به آنها را به این پلت فرم ها اعلام نماید و فروش در پلت فرم ها هم باید در سامانه تجارت ثبت می شد تا بدین صورت امکان واسطه گری، دلالی و احتکار کالا از بین برود. البته این طرح به دلیل ایرادات اجرائی و قانونی حدودا عملی نشده و اکنون و پس از ۶ ماه از شروع این طرح، می توان ادعا کرد که کوچک ترین توفیقی در کاهش فاصله قیمت بازار آزاد و مصوب این کالا بواسطه اجرای این طرح به دست نیامده است. از جانب دیگر، بنا بر نظر رییس انجمن تولیدکنندگان تایر ایران، متأسفانه لاستیک به عنوان یک کالاهای سرمایه ای در نظر گرفته شد؛ جمال میرزایی در اینباره گفته است: «ببینید تقاضا بالا است، تقاضا کاذب است؛ یعنی بسیاری از تقاضاهایی که وجود دارد، بسیاری از مردم به ازای هر یک کد ملی درخواست یک تایر می کنند، نیازشان هم نیست، ما در شبکه های فروشمان می بینیم؛ یعنی تقاضا برمبنای میزان اختلاف قیمت بین تولید و بازار آزاد است؛ یعنی هر چقدر هر سایزی که اختلاف بازارش زیاد باشد آن تقاضا به شدت افزوده می شود این خودش بیان کننده این است که این کالا دارد بصورت یک کالای سرمایه ای دیده می شود.» کاهش اثربخشی ابزار واردات برای تنظیم بازار تایر تعرفه واردات تایر سواری ۳۲ درصد است و ارز اختصاص یافته به آن نیز دارای اولویت ۲۵ است. با این شرایط قیمت تایر خارجی حدود دو برابر قیمت مصوب خودروی داخلی می شود و قیمت دو جفت تایر خارجی برابر با کل دریافتی ماهانه کارگران حداقل بگیر (حدود ۸ میلیون تومان) می شود. در نتیجه عملاً واردات ابزاری برای تنظیم بازار نخواهد بود؛ چون بیشتر مردم توان خرید این تایرها را نخواهند داشت. آمارهای گمرک نیز حاکی از کاهش ۴۰ درصدی واردات تایر سواری در پنج ماهه نخست امسال نسبت به زمان مشابه سال قبل است. این موارد سبب شده هم تولیدکننده و هم مصرف کننده از شرایط بازار ناراضی باشند. اکنون با وجود پتانسیل تولید تایر به میزان کافی و اختصاص ارز به میزان موردنیاز، عوامل فوق از یک سو موجب کمبود و گرانی لاستیک و از طرفی موجب ضررده شدن شرکت های تولیدکننده شده است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب