دلایلی که کشور به سمت شرایط سخت و بحرانی آبی رفته است

دلایلی که کشور به سمت شرایط سخت و بحرانی آبی رفته است

به گزارش فی بگیر کاهش بیشتر از ۵۰ درصدی روان آب های کشور و ۱۳۵ کیلومترمکعب کسری مخزن آب های زیرزمینی وضعیت آبی کشور را با بحران مواجه ساخته است ازاین رو محققان تاکید می کنند که به علت تبخیر بیشتر از ۳ برابری نسبت به متوسط جهانی و بارندگی کمتر از یک سوم متوسط جهانی و فرونشست زمین در تمامی استانهای کشور، همه و همه مبین شرایط سخت و سنگینی است، کشور ملزم به اجرای برنامه سختگیرانه مدیریت منابع آب کشور است.


دکتر علی بیت اللهی عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به اینکه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۱۹۹۲ روز ۲۲ مارس(دوم فروردین) را روز جهانی آب نامگذاری کرده است، اظهار داشت: شعار سال ۲۰۲۲ روز جهانی آب، (GROUNDWATER - MAKING THE INVISIBLE VISIBLE)، "آب های زیرزمینی، آشکارکردن آنچه که نهان است" انتخاب شده است و برای ما که با بحران آب و کسری فزاینده مخازن آب های زیرزمینی مواجه هستیم و با افت مستمر سطح آب سفره های زیرزمینی پدیده "فرونشست زمین" را در گستره سرزمینی خود، تجربه می نماییم، بس مهم و شایان توجه ویژه است.
وی با بیان اینکه"شعار سال جاری روز جهانی آب به نظر من شعار گویایی برای بیان وضعیت آب های زیر زمینی و چگونگی مدیریت منابع آبی در کشور است، اظهار نمود: آب های زیرزمینی و کیفیت و کمیت و روند تغییرات آن، آشکارا، عیان کننده میزان توجه ما به حفظ محیط زیست است. آب های زیرزمینی و وضعیت آن، گویای نحوه رعایت الگوی مصرف، میزان صرفه جوئی و درجه اهمیت ما به این مایه حیات است. روند تغییرات کیفیت و کسری مخزن آب های زیرزمینی در کشور، آئینه تمام نمای پیروی ما از الگوی توسعه پایدار می باشد و به صورت کلی و در یک عبارت ساده که جامعه جهانی به آن توجه کرده است، آب های زیرزمینی، آشکار کردن آنچه که نهان است، خواهد بود.
بیت اللهی ضمن اشاره به وضع بحرانی آب در کشور تصریح کرد: این بحران شامل ۴ حیطه عمده "کمیت آب"، "کیفیت آب"، "محیط زیست" و "مدیریت و سیاست زدگی آبی" است. تغییرات اقلیمی و خشکسالی های ممتد، استفاده بی رویه منابع آبی سطحی، افت سطح آب های زیرزمینی، و کاهش حداقل ۵۰ درصدی رواناب ها در کشور نسبت به متوسط بلند مدت آن (از حدود ۸۰ میلیارد مترمکعب به حدود ۴۵ میلیارد مترمکعب و کاهش بارش حدود ۱۱ درصدی در همین دوره) و سیاسی کردن مبحث فنی و کارشناسی آب همچون شاخص هائی است که "بحران آب" را در ایران زمین را به وجود آورده است.
این عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با تکیه بر این که کاهش حجم آب های زیرزمینی کشور که از سال ۱۳۵۵ در کشور به صورت محسوس شروع شده با گذشت ۴۵ سال، میزان کسری آن به ۱۳۵ کیلومترمکعب رسیده است، افزود: افت سطح آب در تمامی حوضه های آبریز کشور محسوس و به تبع آن "فرونشست زمین" در تمامی استانهای کشور درحال رخ دادن است. نسبت به سال ۱۳۵۵ و دهه ۵۰، تعداد چاه های آب در ایران بیشتر از ۱۷ برابر شده است و از ۴۵ هزار حلقه به بیشتر از ۸۰۰ هزار رسیده است.
وی افزود: با افت سطح آب های زیر زمینی، این آب ها از اعماق تحتانی تر استحصال می شود جائی که بدلیل شوری و ملحیت بالا، آب سنگین تر قرار دارد، چنین موردی سبب شده است که EC متوسط آب های زیرزمینی کشور در مدت ۴۰ سال گذشته از ۲۳۰۰ میکروموس بر سانتی متر به دو برابرمقدار متوسط قبلی خود یعنی به بیشتر از ۴۵۰۰ برسد. تعداد دشت های ممنوعه و بحرانی از ۲۲ دشت در سال ۱۳۴۵ به ۴۰۵ دشت ( ۲۷۰ دشت ممنوعه و ۱۳۵ دشت ممنوعه بحرانی، گزارش شرکت مدیریت منابع آب فروردین ۱۳۹۸) در آخر سال ۱۳۹۷ شده است.
به قول وی پیشبینی می شود که برداشت سالانه ۵۰ میلیارد متر مکعبی آب زیرزمینی که ۸۹ درصد آن در کشاورزی است، تعداد دشت های ممنوعه و بحرانی در کشور را به صورت مستمر بیشتر و شامل کلیه دشت های کشور خواهد شد.
بیت اللهی ضمن اشاره به اثرات فرونشست زمین در کشور، خاطرنشان کرد: اثرات کاهش منابع آبی سطحی و زیرزمینی در ۴۵ سال گذشته، افت سطح آب زیرزمینی و فرونشست زمین، کم آبی و خشکی رودها، افت کیفیت آب های زیرزمینی، افزایش هزینه استحصال آب، خشکی دریاچه ها و تالاب ها، بیابان زایی، فرسایش خاک، ریزگردها بیکاری کشاورزان و کاهش قدرت خرید آنها، مهاجرت به شهرها و توسعه حاشیه نشینی و بروز منازعات آبی است.
وی افزود: با این که برپایه آمار و اطلاعات رسمی بخش آب کشور کاهش بیشتر از ۵۰ درصدی روان آب های کشور و ۱۳۵ کیلومترمکعب کسری مخزن آب های زیرزمینی وضعیت آبی کشور را با بحران مواجه ساخته است، با این حال، مکانیابی صنایع آب در نواحی خشک و نیمه خشک کماکان اجرا می شود، کشت محصولات آب بر در استانهای با مشکل کم آبی ادامه دارد و توسعه کشت گلخانه ای تنها بین ۱۵ تا ۲۰ درصد از مقدار مساحت پیشبینی شده تحقق پیدا کرده است ضمن آنکه روند مسلوب المنفعه کردن چاه های غیر مجاز به علت مشکلات اجرایی و حقوقی و اجتماعی آن کند بوده و کماکان به علت احتیاج به آب آشامیدنی و در بعضی مناطق دیگر حفر چاه، کف شکنی و هم حفر چاه غیر مجاز انجام می شود.
بیت اللهی با اشاره به اینکه تغذیه مصنوعی آبخوان ها در دشت هایی که امکان اجرائی کردن آنها را داریم به صورت محسوس عملیاتی نشده است، افزود: بهره وری آب کماکان نازل و سیاست های مصرف آب در تولید انواع محصولات با بازدهی محصولات منطبق نیست و آب مجازی و اهمیت آن در کشور به طور شایسته مورد توجه قرار نگرفته و محصولات آب بر با هزینه کمتر از آب شیرین زیرزمینی صادر می شود که باید میزان تقریبی پرت ۳۰ درصدی محصولات و هدر رفت منابع آب زیر زمینی بسیار بالا را هم بر آن اضافه کرد.
به نقل از ایشان، شیوه های آبیاری هدرده آب، کشت محصولات آب بر، تبخیر بیشتر از ۳ برابری نسبت به متوسط جهانی و بارندگی کمتر از یک سوم متوسط جهانی و فرونشست زمین در تمامی استانهای کشور، همه و همه مبین شرایط سخت و سنگینی است که اجبار اجرای برنامه سختگیرانه مدیریت منابع آب کشور را گوشزد می کنند.



1401/01/02
18:37:44
5.0 / 5
351
تگهای خبر: توسعه , تولید , شركت , كیفیت
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)

تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
لطفا شما هم نظر دهید
= ۸ بعلاوه ۵
فی بگیر Fee Begir
feebegir.ir - تمام حقوق سایت فی بگیر محفوظ است

Fee Logo فی بگیر

قیمت روز کالاها