از دل زمین تا خط تولید روایت توسعه صنعتی شمال غرب ایران

از دل زمین تا خط تولید روایت توسعه صنعتی شمال غرب ایران

فی بگیر: تجربه کشورهای پیشرفته نشان داده که توسعه پایدار بدون اتکا بر صنعت و زنجیره تولید امکان ندارد. شمال غرب ایران، خصوصاً استان آذربایجان شرقی، نمونه ای از این مسیر است؛ جایی که معادن غنی، کارخانه های فرآوری و صنایع دارویی و شیمیایی، حلقه های پیوسته یک زنجیره بزرگ تولید را شکل داده اند. مسیری که می تواند الگوی توسعه صنعتی کشور باشد.


به گزارش ایسنا، تجربه کشورهای پیشرفته نشان داده که صنعت و زنجیره تولید، رکن اصلی توسعه است و تولید و صنایع داخلی پایه های اصلی توسعه اقتصادی هستند که آورده آنها به خودکفایی و استقلال اقتصادی، اشتغال زایی و کاهش بیکاری، تقویت اقتصاد ملی و افزایش کیک اقتصاد، حفظ ارزش پول ملی، کنترل تورم و در نهایت توسعه منجر می شود.
اما اگر بخواهیم در راه توسعه گام برداریم باید به صنایع، منابع معدنی و زنجیره اولیه تولید توجه بیشتری داشته باشیم که بیشتر از هر چیز کشور را از وابستگی به واردات در امان نگاه داشته و نیازهای جامعه را تامین و در نهایت به صادرات منجر می شود.
گذشته از این، هر کشوری که در حوزه صنایع وابستگی کمتری داشته باشد، کمتر در معرض نوسانات بازار جهانی و تحریمها قرار می گیرد و استقلال اقتصادی خویش را بیشتری حفظ می نماید.
در طرف دیگر نیز، توسعه تولید و صنایع داخلی، زمینه ساز ایجاد فرصت های شغلی است و افزایش درآمد مردم، کاهش فقر و بهبود کیفیت زندگی را به همراه دارد.
با این وجود، معادن یکی از مهم ترین زنجیره های تولید و توسعه صنعتی برای رشد اقتصادیست و اگر کشوری بتواند با فناوری و رویکرد نوآورانه، یک برنامه و استراتژی صنعتی طولانی مدت تدوین کند، بی گمان در راه توسعه صنعتی حرکت خواهدنمود.
برپایه آمارها، ایران بیشتر از ۶۸ نوع ماده معدنی غیر نفتی در اختیار دارد که ذخایر کشف شده آن به مرز میلیاردها دلار عبور میکند و به قول رییس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور این در حالیست که تنها دو درصد از منابع زمین شناسی کشور تا امروز کشف شده است. همین طور طبق آمارها، ایران پنجمین کشور از نظر ذخایر معدنی است و بیشتر از پنج درصد از کل منابع معدنی جهان را در اختیار دارد.
در این گزارش به سراغ بخشی از زنجیره تولید صنعت و معدن کشور در استان آذربایجان شرقی رفتیم تا ببینیم وضعیت تولید و صنایع در این منطقه چه طور است.
معدن کائولن زنوز در فاصله ۱۵ کیلومتری شمال شرق مرند، در مجاورت شهر زنوز معدنی به مساحت ۸۰ کیلومتر مربع قرار دارد که سابقه اکتشاف آن به سال ۱۳۳۳ بازمی گردد و در سال ۱۳۳۷ نخستین پروانه بهره برداری با ظرفیت سالانه ۲۰۰ تن برای آن صادر شد.
کائولن یا کائولینیت یک کانی نرم بطور معمول سفید رنگ است که در تولید مواد و مصالح ساختمانی سبک کاربردهای زیادی دارد.
ظرفیت این معدن در سال ۱۳۷۹ به ۱۰۰ هزار تن در سال رسید و امروز بیش یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن حجم بهره برداری سالانه از آن است که طبق آمارها سال قبل یک میلیون و ۲۵۰ هزار تن حجم بهره برداری و استخراج از آن بود.
ذخیره کشف شده این معدن که تاریخ پیدایش آن به بالای ۶۰ میلیون سال پیش باز می گردد، بالای ۱۶۰ میلیون تن است که پیش بینی می شود تا ۲۰۰ میلیون تن نیز ذخایر آن باشد و امروز ۹۰ نفر نیروی کار مستقیم در این معدن شاغل و مشغول به کار هستند.
در پایین دست معدن یک کارخانه فراوری کائولن قرار دارد که سالانه ۲۱۰ هزار تن کائولن فراوردی شده تولید می کند و با برخورداری از چهار خط تولید فراوری، ۱۸ محصول مختلف را به بازار عرضه می کند که در تولید کاشی و سرامیک گرفته تا بلوک های دیواری سبک و دیوارهای عایق کاربرد دارد و بخشی از تولید آن سالانه به کشورهایی همچون ارمنستان، گرجستان، ترکیه و عراق نیز صادر می شود.
در قسمت غائی این مجموعه نیز کارخانه صنایع خاک چینی راه اندازی شده که نزدیک به ۴۰۰ نفر در آن مشغول به کار هستند و این مجموعه در تولید مصالح ساختمانی سبک از جمعه بلوک های سبک گازی و بلوک های سبک سقفی، پنل های دیواری سبک و کم وزن و محصولاتی از این دست مهارت دارد و بیشتر تولید آن به کشورهای همسایه همچون ارمنستان صادر می شود.
در فاصله ۳۰ کیلومتری شمال غرب تبریز نیز، یک کارخانه سیمان (صوفیان) واقع شده که در سال ۱۳۴۵ کلنگ زنی شد و از سال ۱۳۵۲ به بهره برداری رسید و امروز به شکل سالانه دو میلیون تن سیمان تولید می کند و ظرفیت تولید اسمی هفت هزار تن در روز را دارد و انواع محصولات سیمانی را به بازار عرضه می کند.
محصولات این کارخانه به کشورهای همجوار یعنی ارمنستان، ترکیه، عراق، گرجستان و روسیه صادر می شود و ۱۰ درصد از صادرات آن به ارمنستان است که باتوجه به موقعیت جغرافیایی و نزدیکی این کشور به موقعیت مکانی این کارخانه، پتانسیل صادراتی بیشتری را طلب می کند.
اما دراین میان برخی چالش های دیگری وجود دارد. این صنایع در مجموع در گروه صنایع آب بر قرار دارند و شرایط امروز سبب شده که این صنایع برای تامین آب مورد نیاز خود از منابع زیر سطحی یا زیر زمینی بهره گیرند که خود جای تامل دارد.
در یک گذار دیگر در اطراف این منطقه، یک مجتمع نفتی (شرکت نفت پاسارگاد تبریز) قرار گرفته که بالاترین میزان تولید قیر در کشور را به خود اختصاص داده و حجم صادرات چشمگیری را به کشورهای همسایه از جمعه ترکیه و عراق دارد و توان تولید روزانه آن ۱۳۰۰ تن و توان انبارش ۲۰ هزار تن و ظرفیت بارگیری ۱۵۰۰ تن در روز را دارد و سال قبل نزدیک به ۵۱ هزار تن صادرات داشت که ۵۰ درصد آن از راه تولید پالایشگاه پاسارگاد در تبریز بود.
در یک گذار دیگر در منطقه، شرکت داروسازی شهید قاضی در ۱۰ کیلومتری شهر تبریز قرار گرفته که یکی از بزرگترین مجموعه های تولیدی داروها و ابزار تزریقی در کشور است و سالانه ۲۰۰ میلیون واحد انواع و اشکال محتلف تزریقی و داروهای تزریقی و انواع سرم ها را تولید می کند و داروهای انتی بیوتیک قلبی-عروقی، بیهوشی ها، مسکن ها و بی حس کننده ها از محصولات آن است که نزدیک به ۴۰ درصد از تولید کشور را به خود مختص کرده است و سالانه میلیونها دلار صرفه جویی در خروج ارز از کشور به وجود آورده است.
کمی آن طرف تر، شرکت داروسازی زهراوی قرار گرفته که در سال ۱۳۶۵ تاسیس شد و از سال ۱۳۷۰ با راه اندازی کارخانه تولید خویش را شروع کرد. این داروسازی از خطوط تولید پیشرفته بیوتکنولوژی برخوردارست که محصولات آن گستره وسیعی از حوزه های درمانی را در بر می گیرد و یکی از پیشگامان در تولید کپسول های نرم و داروهای بیماران پیوندی است که بیشتر از ۴۰۰ نفر در کاخانه اصلی آن به شکل مستقیم مشغول به کار هستند.
فرجام سخن آنکه، صنایع داخلی موجب رشد مطالعه و توسعه و ورود فناوری های نوین می شود؛ چونکه نیاز به توسعه و ارتقا راندمان یکی از عواملی است که منجر به افزایش کیفیت محصولات و رقابت پذیری در بازارهای داخلی و خارجی می شود و دراین میان توجه به تولید و صنایع داخلی نه فقط یک ضرورت اقتصادی بلکه یک استراتژی مهم برای حفظ امنیت اقتصادی، ایجاد اشتغال و توسعه پایدار کشور است. بنابراین، دفاع از تولید داخلی باید در اولویت سیاستهای اقتصادی و برنامه های توسعه قرار بگیرد.
خلاصه اینکه با این حال، معادن یکی از مهم ترین زنجیره های تولید و توسعه صنعتی برای رشد اقتصادیست و اگر کشوری بتواند با فناوری و رویکرد نوآورانه، یک برنامه و استراتژی صنعتی طولانی مدت تدوین کند، بی شک در راه توسعه صنعتی حرکت خواهدنمود. ظرفیت این معدن در سال ۱۳۷۹ به ۱۰۰ هزار تن در سال رسید و امروز بیش یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن حجم بهره برداری سالانه از آنست که طبق آمارها سال قبل یک میلیون و ۲۵۰ هزار تن حجم بهره برداری و استخراج از آن بود. این صنایع در مجموع در گروه صنایع آب بر قرار دارند و شرایط امروز سبب شده که این صنایع برای تامین آب مورد نیاز خود از منابع زیر سطحی یا زیر زمینی بهره گیرند که خود جای تامل دارد.

منبع:

1404/08/03
10:15:55
5.0 / 5
8
تگهای خبر: اقتصاد , توسعه , تولید , دلار
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)

تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
لطفا شما هم نظر دهید
= ۸ بعلاوه ۱
فی بگیر FeeBegir فی بگیر Fee Begir
feebegir.ir - تمام حقوق سایت فی بگیر محفوظ است

Fee Logo فی بگیر

قیمت روز کالاها

ارائه اطلاعات دقیق و به‌روز از قیمت کالاها، اطلاع‌رسانی به مصرف‌کنندگان، کمک به تجار و بازرگانان و تحلیل و پیش‌بینی بازار