تکرار تجربه موفق ترکیه در تجارت با عراق راه اندازی ایکس ری در شلمچه
فی بگیر: به گزارش فی بگیر، ترکیه با بهره بردن از دستگاه های ایکس ری تنها در دو گذرگاه مرزی، میانگین ۱۲ میلیارد دلار صادرات به عراق دارد؛ در صورتیکه ایران در شلمچه هنوز از این ظرفیت استفاده نکرده است.
به گزارش فی بگیر به نقل از مهر، ترکیه در ۵ سال گذشته به صورت میانگین ۱۲ میلیارد دلار به عراق صادرات داشته که این میزان صادرات، تنها از دو گذرگاه مرزی و با بهره بردن از زیرساخت های فناورانه خصوصاً دستگاه ایکس ری بوده است. این در حالیست که ایران با دارا بودن ۷ گذرگاه مرزی خصوصاً گذرگاه راهبردی شلمچه به صورت میانگین سالانه ۵.۹ میلیارد دلار کالا به عراق صادر کرده است. عدم استفاده از دستگاه ایکس ری یکی از اصلی ترین دلیلهای این اختلاف صادرات در بازار عراق است.
ارتباط تجاری کشورها با یکدیگر در جهان فعلی یکی از راهکارهای دولت ها برای رشد اقتصادی آن کشور است. در این میان ارتباط با همسایگان به سبب نزدیکی سرزمینی و درنتیجه کمهزینه و سریع بودن انتقال کالا برای دولت ها و تاجران هر کشوری از اولویت بیشتری برخوردارست.
به عبارتی دیگر تاجری اگر بخواهد کالایی را به کشورش وارد یا به کشور دیگر صادر کند، طبیعتاً ترجیح می دهد با کشوری تبادل کالا کند که آن کشور، فاصله کمتری با محل زندگی او داشته باشد. در این صورت می تواند با صرف هزینه و زمان کمتری تجارت خودرا انجام دهد و در چنین فضایی کشورهای همسایه در اولویت قرار می گیرند. در کشورهای منطقه غرب آسیا، ترکیه در سالهای اخیر درآمد بالایی از صادرات کالا مخصوصاً به همسایگان به دست آورده است؛ به صورتی که مطابق آمار، این کشور در سال ۲۰۲۳ به رکورد تاریخی ۲۵۵ میلیارد دلار صادرات در سال رسیده است.
در این میان عراق، یکی از کشورهایی است که ترکیه بعنوان همسایه شمالی صادرات زیادی به آن کشور دارد. بگونه ای که تنها در سال ۲۰۲۴ ترکیه ۱۲ میلیارد دلار به عراق صادرات داشته است. این میزان از صادرات تنها بوسیله دو گذرگاه مرزی خابور در شمال غربی عراق بعنوان دروازه اصلی تجارت دوطرفه و اوزوملو در شمال عراق انجام شده است.
مقایسه میانگین واردات عراق از دو کشور ایران و ترکیه در ۵ سال گذشته
کشور
میانگین صادرات
تعداد پایانه مرزی مشترک با عراق
میزان مرز مشترک با عراق
ایران
۹.۵ میلیارد دلار
۷ پایانه مرزی
۱۴۵۸ کیلومتر
ترکیه
۱۲ میلیارد دلار
۲ پایانه مرزی
۳۷۰ کیلومتر
این جدول به خوبی نشان میدهد که ترکیه بین سالهای ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ به صورت میانگین، ۱۲ میلیارد دلار به عراق صادرات داشته است. این میزان صادرات در صورتی است که ایران با وجود ۷ پایانه مرزی و در زمان مشابه به صورت میانگین، ۱۲ میلیارد دلار کالا به عراق صادر کرده است.
حال سوال اینجاست که چرا چنین مسئله ای وجود دارد؟، یکی از دلیلهای اصلی این موضوع، طولانی بودن زمان بازرسی عبور کامیون از مرزهای ایران در مقابل کم بودن زمان بازرسی در گذرگاه های ترکیه است. در واقع یکی از مزایای پایانه مرزی فیشخابور بعنوان گذرگاه تجاری اصلی بین عراق و ترکیه، وجود دستگاه های ایکس ری پیشرفته در این پایانه است که سبب شده تجارت ترکیه با عراق سرعت بسیار خوبی پیدا کند.
همچنین بر طبق گزارش پایگاه خبری میدل ایست، این پایانه در سال ۱۴۰۰ در ۲۴ ساعت رکورد تبادل ۴ هزار کامیون بین عراق و ترکیه را برجای گذاشت. این پایانه سالانه با صادرات ۵۰۰ هزار کانتینر به عراق به ارزش ۱۰ میلیارد دلار نقش به سزایی در صادرات ترکیه به عراق دارد.
این در صورتی است که گذرگاه شلمچه بعنوان یکی از اصلی ترین گذرگاه های مرزی ایران و عراق و ظرفیت بالای جغرافیایی و تجاری، با وجود نصب دستگاه ایکس ری از ۱۳۹۸ بازهم بلااستفاده مانده و روزانه فقط ۴۰۰ کامیون از این پایانه عبور می کنند.
عدم راهاندازی این دستگاه در صورتی است که نبود این دستگاه دو معضل اساسی ایجاد کرده است؛
تأثیر منفی بر سرعت تجارت بین ایران و عراق: عدم استفاده از دستگاه ایکس ری در پایانه شلمچه، سبب شده بازرسی توسط نیروی انسانی صورت بگیرد که روندی طولانی و زمانبر بوده و درنتیجه صف های طولانی کامیون ها برای عبور از مرز شلمچه شکل بگیرد. این صف های طولانی علاوه بر کاهش سرعت تجارت، سبب می شوند که رانندگان کامیون ها به سبب معطلی زیاد، کرایه حمل بار به شلمچه را بالا برند و در نهایت این امر موجب کاهش انگیزه تجار و تولیدکنندگان برای تجارت از این مسیر می شود.
این در صورتی است که طبق ماده ۴۵ قانون مقررات صادرات و واردات: «تمامی کالاهای وارداتی و صادراتی باید قبل از ترخیص، تحت بررسی های فنی شامل اسکن ایکس ری و نمونه برداری احتمالی قرار گیرند.»
وقوع مشکلات امنیتی در اثر نبود دستگاه ایکس ری: علاوه بر طولانی شدن پروسه بازرسی، یکی دیگر از معایب بازرسی به وسیله نیروی انسانی، دقت پایین این نوع از بازرسی و خطر ورود یا خروج کالاهای ممنوعه نظیر اسلحه به کشور است. بگونه ای که رهبر معظم انقلاب در دیدار مردمی ابتدای سال در حرم امام رضا (ع) ضمن اشاره به ضرورت استفاده از دستگاه ایکس ری فرموده اند: «از فلان بندر در روز بطورمثال سه هزار تا پنج هزار کانتینر وارد کشور می شود. از این سه هزار یا پنج هزار، فقط ۱۵۰ کانتینر بازدید می شود! خب چرا؟ بقیه بازدید نمی شود و می آید.»
به گزارش فی بگیر به نقل از مهر، سازمان منطقه آزاد اروند که طبق اساسنامه متولی اصلی عمران و آبادانی و امنیت پایانه شلمچه است، باید هرچه سریع تر با به کارگیری از دستگاه ایکس ری کامیونی، زمینه ایجاد توسعه تجارت و امنیت پایدار برای این پایانه و منطقه اروند را فراهم آورد.
حرف آخر اینکه این صف های طولانی علاوه بر کاهش سرعت تجارت، سبب می شوند که رانندگان کامیون ها به جهت معطلی زیاد، کرایه حمل بار به شلمچه را افزایش دهند و در نهایت این امر باعث کاهش انگیزه تجار و تولیدکنندگان برای تجارت از این مسیر می شود. وقوع مشکلات امنیتی در اثر نبود دستگاه ایکس ری: علاوه بر طولانی شدن فرایند بازرسی، یکی دیگر از معایب بازرسی به وسیله نیروی انسانی، دقت پایین این نوع از بازرسی و خطر ورود یا خروج کالاهای ممنوعه نظیر اسلحه به کشور است. به گزارش فی بگیر به نقل از مهر، سازمان منطقه آزاد اروند که طبق اساسنامه متولی اصلی عمران و آبادانی و امنیت پایانه شلمچه است، باید هرچه سریع تر با به کارگیری از دستگاه ایکس ری کامیونی، زمینه ایجاد توسعه تجارت و امنیت پایدار برای این پایانه و منطقه اروند را فراهم آورد.
منبع: فی بگیر
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب