پورابراهیمی در گفت وگوی تفصیلی با فی بگیر مطرح كرد
راهكارهایی برای بازگشت آرامش به بازار بورس
فی بگیر: رئیس كمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با اشاره به شرایط فعلی بازار بورس، راهكارهایی را برای برگرداندن آرامش به این بازار پیشنهاد كرد و اظهار داشت كه كمیسیون اقتصادی مجلس پیگیر این مساله است. او همین طور سفارش هایی را به سرمایه گذاران خرد بازار سرمایه داشت؛ همچون این كه روند این بازار را در بین مدت و بلندمدت در نظر بگیرند و با استقراض و فروش ملك و زمین وارد بازار سرمایه نشوند.
مشروح گفت و گوی ایسنا با محمدرضا پورابراهیمی به شرح زیر است:
- در هفته های اخیر وضعیت بازار بورس به شدت نزولی شده و اعتراضاتی از طرف سرمایه گذاران در این بازار هم وجود داشته است، تحلیل شما از چرایی بروز این مشکل چیست؟
منابعی که در چند ماه گذشته به بورس گسیل شد از ظرفیت بازار سرمایه بیشتر بود
با توجه به اتفاقاتی که از اواخر سال قبل شاهد بودیم، روند صعودی شاخص ها، افزایش حجم و میزان منابع و فضایی که دولت آنرا تشویق و تبلیغ می کرد و همین طور فضایی که در کشور بوجود آمده بود و شرایط کلان کشور همچون بحث بازار ارز، ظرفیت خوبی برای اقتصاد ایران فراهم گردید و این رویکرد مورد اقبال مردم قرار گرفت. طبیعتا این اقبال باید در چارچوبی شکل می گرفت که روند منطقی قیمت ها هم استمرار پیدا کند. حجم منابعی که در طول ماه های قبل از سال ۹۹ و ابتدای امسال به بازار سرمایه گسیل شد، از ظرفیت بازار سرمایه بیشتر بود و شرایطی که باید دولت از نظر تعادل بخشی به عرضه و تقاضای اوراق بهادار و ابزار مالی فراهم می کرد محقق نشد و دولت نتوانست این عرضه و تقاضا را کنترل و بر آن نظارت کند.
- آیا شما معتقدید بروز این شرایط در بازار سرمایه قابل پیشبینی بود؟
بله، باوجود تاکیدات و مکاتباتی که ما با شخص رئیس جمهور، وزیر اقتصاد و مسئولان اقتصادی در اینباره داشتیم، این هشدارها جدی گرفته نشد. لازم بود در این شرایط دولت سریعا برای پاسخ دهی به نیاز بازار به جهت ورود نقدیندگی عرضه اولیه شرکتهای دولتی و عرضه درصدی از سهام شرکتهای باقیمانده اقدام می کرد به نحوی که پاسخگوی نیاز بازار باشد. اما به علت عدم ورود دولت به این حوزه و عدم انجام اقدامات بموقع و مناسب دولت شاهد بودیم که قیمت ها به شکل کاذب افزایش پیدا کرد. عرضه کم و تقاضا برای خرید اوراق بهادار و سهام شرکت ها به شدت افزایش یافت و این موجب شد گاهی روند قیمتی خارج از حوزه متعادل قیمت گذاری باشد. همین مساله نگرانی هایی را ایجاد کرد.
- مجلس چه اقدامات ملموسی برای هدایت بازار بورس داشته است؟
فضای مبادلات بازار سرمایه از مکانیزم واقعی عرضه و تقاضا فاصله گرفت
از ابتدای مجلس یازدهم کمیسیون اقتصادی به این مورد ورود کرد که دولت را مکلف به انجام اقداماتی کند. پیشبینی می شد وقتی شرکتی سودآوری اش عدد ناچیزی است و قیمت سهمش نسبت به آن عدد بالا است و شاخص قیمت و درآمد آن بسیار بالا قرار گرفته، ریسک سرمایه گذاری در این شرکت هم بسیار زیاد است. ولی در این حوزه اطلاع رسانی نشد و خاصیت های بازار سرمایه، مختصات و مولفه های آن از طرف دولت به مردم اعلام نشد در حالیکه این سرمایه گذاری ها نیازمند راهنمایی است. افرادی که ریسک پذیر هستند می تواند سهام شرکت هایی که در شاخصهای بالا قرار گرفتند را خریداری کنند و افرادی که ریسک پذیر نیستند باید سهام شرکتهای کم ریسک را بخرند. یا پرتفوی سرمایه گذاری تشکیل دهند و تلفیقی از سهام و سپرده بانکی را انتخاب نماید. اینها مواردی است که باید از جانب دولت مبنای عمل قرار می گرفت اما باوجود تاکیدات ما برای ارائه راهکارهای منطقی، دولت و سازمان بورس به وظیفه خود عمل نکردند و همین موجب شد فضای مبادلات بازار سرمایه از آن چیزی که بر طبق مکانیزم واقعی عرضه و تقاضا باشد، فاصله گرفت.
-سهم عوامل خارجی را در ریزش بورس چطور می بینید؟
عوامل داخلی و سوء مدیریت سهم اصلی را در وضعیت فعلی بازار سرمایه دارد
قطعا عوامل بیرونی هم اثرگذار بود؛ مثل مسائل منطقی، جهانی، تحریم ها و تهدیداتی که در حوزه مسائل در ارتباط با جنگ و اتفاقات منطقه وجود داشت تاثیرات خودرا بر بازار سرمایه گذاشت. قسمتی از عوامل بیرونی اثرگذار بود و البته یک بخش هم عوامل داخلی بود که به عملکردها و سوءمدیریت ها برمی گردد. متاسفانه این بازار توسط دولت به نحوی اداره نشد که اگر افرادی ورود پیدا می کتند و سهامی می خرند مطمئن باشند که این سهام حداقل تحت تاثیر رفتار عوامل داخلی کاهش پیدا نمی نماید. به هر حال عوامل بیرونی و تاثیرگذاری آن امری طبیعی است و دست کسی نیست مثل کرونا که کسی تاثیر منفی آنرا بر اقتصاد و بازار سرمایه کتمان نمی نماید. ولی آن چه بیشترین آزار به بازار سرمایه زد عوامل درونی بود. این صحبت ها در ارتباط با امروز نیست و همه اینها پیشبینی می شد. بحث ما این است که عامل داخلی سهم اصلی را در وضعیت فعلی بازار سرمایه دارد. یعنی اگر مدیریت شود این عدم اعتماد به بازار پیش نمی آید. در داخل الزاماتی برعهده متولیان بوده و می توانستند انجام بدهند که آنرا انجام ندادند.
- کمیسیون اقتصادی چندی قبل گزارشی در مورد وضعیت بازار بورس داشت، سرانجام این گزارش چه شد؟
نیازمند تشکیل شورایعالی ثبات مالی هستیم
ما دو ماه قبل ورود کردیم و یک گزارش تخصصی بر طبق ماده ۴۵ آئین نامه داخلی مجلس تهیه کردیم که ۱۱ محور مشخص داشت و در صحن علنی قرائت شد. بر طبق این گزارش سازمان بورس مکلف بود بر طبق وظایفش نسبت به سبدگردانی و تعهدات شرکت ها نظارت کند همین طور در مورد بازارگردانی از راه مجموعه های مختلف سازمان بورس تکالیفی داشته که به خوبی به آن عمل نکرده و بخشی معطل مانده از طرفی اصلاح ساختار بورس طول و عرض و حجم فعالیت ها اصلا مطابق بازار سرمایه نیست. پس هم ساختار سازمانی و هم اقداماتی که در بحث حاکمیت شرکت ها باید انجام می شد در دستور کار ما قرار گرفت و بعنوان یک سرفصل مهم بحث تداخل وظایف سازمان های اقتصادی در کشور عنوان شد همچون افزایش سود سپرده بانکی که اثر منفی بر بازار سرمایه دارد. درست است که گفته اند این کار را نمی نماییم ولی در عمل شاهدیم که نرخ بین بانکی و تامین مالی که بانک ها بین خودشان انجام می دهند به ۲۲ درصد رسیده است، همین نشان داده است نرخ سپرده ها خیلی فراتر از این رقم است و این اثر منفی می گذارد نباید بازار پول و سرمایه هرکدام برای خود جداگانه تصمیم بگیرند. لازم است ساختار جدیدی در اقتصاد تشکیل گردد که در این گزارش تحت عنوان لزوم تشکیل شورایعالی ثبات مالی پیشبینی شده است. به این شکل که بانک مرکزی، بیمه مرکزی و سازمان بورس تصمیم واحدی برای اقتصاد می گیرند و همه با هم دیده می شوند. نکته دیگر لزوم اطلاع رسانی دقیق به مردم است جنس بازار سرمایه با بانک فرق می کند و مردم باید با آن آشنا گردند. در آن جا سپرده گذاری می شود و اینجا سهام خریداری می شود این که سهام چه خاصیت های دارد شرکت کم ریسک و پر ریسک کدام هستند اینها چیزی است که باید توضیح داده شود. متاسفانه سازمان بورس در حوزه اطلاع رسانی با عنایت به حجمی که وارد بازار سرمایه شد خوب عمل نکرد. در این جا ظرفیتی بود ک مردم هم بتواند به اقتصاد کشور کمک کنند و هم خودشان منتفع شود اما به علت عدم اطلاع رسانی دقیق ما شاهد این وضعیت بودیم. همین طور در گزارش کمیسیون بحث اختصاص درصدی از کارمزد معاملات به صندوق توسعه مطرح شده که بتواند منابع آنرا اجرائی کند.
ما یکشنبه آینده در کمیسیون اقتصادی بعنوان الحاق به قانون بازار سرمایه موادی را تصویب خواهیم کرد و به صحن علنی می آوریم که در صورت تصویب در صحن و تایید شورای نگهبان بعنوان الحاق به قانون بازار سرمایه عملیاتی خواهد شد. اینها وظایف و تکالیف اصلی سازمان بورس بوده که باید انجام می شده البته مواردی هم امکان دارد در زمان بررسی به آنها اضافه شود.
- جلسه مشترک مجلس با وزیر اقتصاد و رئیس سازمان بورس به کجا رسید و چه نتایجی به دنبال داشت؟
روز سه شنبه هفته گذشته جلسه سه جانبه ای به پیشنهاد کمیسیون اقتصادی با حضور رئیس مجلس شورای اسلامی، وزیر اقتصاد و رئیس سازمان بورس در مجلس با حضور برخی نمایندگان اقتصادی برگزار گردید و بحث هایی عنوان شد همه صحبت ما در جلسه این بود که حالا که شرایط بازار سرمایه به این شکل پیش رفته باید این وضع را مدیریت نماییم. از نظر ما این وضعیت قابلیت مدیریت شدن را دارد. به هر حال شرایط داخلی و بیرونی ایجاد نوسان می کند اما نباید این نوسان موجب شود فضای روانی و روند نزولی به سمتی برود که خیلی افراد متضرر شوند و در کوتاه مدت قیمت سهامشان پایین بیاید. صحبت ما با دولت، وزیر اقتصاد و رئیس سازمان بورس این بود که چه اختیاراتی لازم داشتید که باید ستاندن می کردید تا بتوانید بازار را به شکلی مدیریت کنید که این فضا استمرار پیدا نکند. هر چه لازم بوده انجام شده و دستگاههای حاکمیتی و مجلس ورود کردند و نهایتا منجر به مصوبات شورایعالی بورس شده است. اما سوال ما این است که چرا این مصوبات کامل اجرائی نشده است؟ اگر کامل اجرائی شود مجلس آماده است برای اتخاذ راهکارهای مورد نیاز و آنچه سازمان بورس و وزیر اقتصاد معتقدند برای بهبود شرایط بازار سرمایه و برون رفت از وضع رکودی باید صورت گیرد، کمک نماید. قسمتی از اینها قبلا در اختیار خودشان بود یا در توافق یا صورت جلسات مشترک بوده که ما به آن کمک کردیم. همان مصوباتی که شورایعالی بورس گذرانده در چارچوب آئین نامه اجرائی در رابطه با این بخش تا حد زیادی اجرا نشده است. سازمان بورس، دولت و وزیر اقتصاد باید در این حوزه پاسخگو باشند. قرار شد این موضوعات به شکل ریز و گزارش عملیاتی به مجلس از هفته آینده ارائه شود.
- نحوه مدیریت بازار سرمایه چقدر در وضعیت فعلی این بازار موثر بوده است؟
اگر استنباط ما این باشد که سازمان بورس توان اجرائی مصوباتی که می تواند بازار را از شرایط امروزی خود خارج کند ندارد، طبیعتا تغییر در مدیریت های اجرائی بخش سرمایه باید اتفاق بیفتد. اما اگر این توان وجود دارد و آنها نیازمند مصوبات جدید هستند ما این را در اختیارشان قرار می دهیم و مجلس در حدی که می تواند کمک خواهد نمود. به هر حال بازار سرمایه موتور اقتصاد ایران است و ما باید کمک نماییم.
اگر لازم باشد تغییرات مدیریتی در بازار سرمایه را پیگیری می کنیم
متاسفانه در این فضا گاهی اعتماد مردم به بازار سرمایه سلب شده و برخی گرفتار تردید شدند. این در شرایطی است که قسمتی از مصوبات قبلی اجرائی نشده و قسمتی از آن چه مورد نیاز است مطالبه نشده است. اگر برآوردمان این باشد که نحوه مدیریت بازار امکان رسیدن به اهداف لازم را ندارد مجلس حتما وارد تصمیم گیری خواهد شد و این مورد را از ظرفیت های قانونی خود پیگیری خواهد نمود تا تصمیمات لازم در بازار سرمایه اعمال شود و اگر لازم باشد تغییرات مدیریتی اتفاق بیفتد حتما این مورد را پیگیری می نماییم و از آن صرفنظر نخواهیم کرد.
- سفارش شما به سرمایه گذاران بازار سرمایه که گاهی در ماه های اخیر متضرر شده و نسبت به این وضع معترض هستند، چیست؟
نگاه مردم به بورس میان مدت و بلندمدت باشد
بازار سرمایه عملا پس از سال ۶۸ شروع به کار کرد و در طول سه دهه ای که پشت سر گذاشته دوران مختلفی را تجربه کرده و گاهی شرایط بدتر از این هم بوده است. ما روند صعودی و نزولی داشتیم و سال ها تجربه کاری در این بازار داریم. این روند به این شکل نخواهد ماند نگاه مردم باید میان مدت و دراز مدت باشد. موضوعی مانند تاثیر انتخابات کشورهای دیگر، تحریم و امثال اینها همیشه وجود داشته و چیز جدیدی در اقتصاد کشور نیست. اما آن چه مهمست این است که مردم از منظر و رویکرد دیگران تبعیت نکنند و نگاه نکنند که دیگران چه تصمیمی می گیرند بلکه واقعیت بازار را در نظر بگیرند. اگر نگاه مردم در بین مدت و دراز مدت باشد متوسط بازدهی نرخ بازار سرمایه باوجود همه نوسانات و ریزش های شدید و افزایش های بسیار زیاد دو نیم تا سه برابر بازدهی بدون ریسک بوده است. البته برای کسانی که سرمایه گذاری شان را میان مدت و دراز مدت در نظر بگیرند. امکان دارد کسی وارد این بازار شود و در سه ماه ۲۰ یا ۴۰ درصد قیمت سهامش کم و زیاد شود اما در بین مدت و دراز مدت سود ناشی از عملیات بنگاه می تواند جایگزین شود. کسانی هستند که در شرکت هابی با سود کمتر سرمایه گذاری می کنند البته یک روند غیر منطقی وجود داشت که سهام برخی شرکت ها به شدت افزوده شده بود. ما باید به روش های قبلی برگردیم.
کسی نباید با استقراض یا فروش ملک و زمین وارد بازار سرمایه شود
اگر P/E (سود) شرکتی برابر ۵ باشد در صورتیکه قیمت شرکت حتی به حداقل ممکن خود برسد سهامدار می تواند بجای استفاده از تغییرات قیمت سهم، از سود استفاده نماید و سود را جایگزین کند و اگر قیمت بجای خودش برگردد باردیگر می تواند از تغییرات قیمت انتفاع ببرد. کسانی که ریسک پذیر نیستند باید در شرکت هایی سرمایه گذاری کنند که P/E کمتر دارند. بخصوص کسانی که به شکلی از راه استقراض و روش های این چنینی سرمایه گذاری کردند. ما این را به صلاح نمی دانیم. کسی نباید در بازار سرمایه با پول قرضی یا فروش ملک و زمین سهام خرید و فروش کند. اگر پول مازادی وجود دارد فرد می تواند آنرا در جاهای مختلف مثلا درصدی سپرده و درصدی در بازار سرمایه بگذارد و هر گاه به صورت تخصصی ورود کرد می تواند با یک رویکرد کارشناسی در بازار وارد شود. برخی کل منابعشان را سرمایه گذاری کردند و در کوتاه مدت مثلا در بازه زمانی سه ماه به نتایج آن نگاه می کنند. مردم باید روندها را ببینند. گاهی اوقات روند بازار شش ماه منفی بوده است. پیشنهاد ما این است که با رویکرد میان مدت این را در نظر بگیرند. بازار سرمایه در راه دراز مدت و میان مدت نرخ بازدهی متوسطش دو نیم تا سه برابر نرخ متوسط بازدهی بدون ریسک یعنی سود سپرده یا اوراق مشارکت است.
- می توان امیدوار بود که بازار بورس به شرایط رونق خود برگردد؟
مجلس و کمیسیون اقتصادی با تمام توان به این موضوعات وارد شده به هر حال افرادی هستند که به خاطر تغییرات قیمت ها اعتماد قبلی شان را به این بازار ندارند. ما وظیفه داریم این مورد را پیگیری نماییم تا بازار هرچه زودتر حداقل به حالت قبلی و عادی خود برگردد چونکه بازار سرمایه موتور محرک اقتصاد کشور است و اگر ما بازار سرمایه را از دست بدهیم و فضای منفی وجود داشته و روند نزولی استمرار یابد این برای کل اقتصاد کشور هزینه دارد ما پیگیر اجرای مصوبات شورایعالی بورس هستیم و به سازمان بورس تکلیف کردیم که باید گزارش بدهد و تعهدات قبلی اش را اجرا کند، اگر هم مجوز جدید بخواهند می توانیم برای آن اقدام نماییم. هفته آینده مصوبات کمیسیون اقتصادی به صحن می آید و تکلیف آنرا مشخص خواهیم کرد تا ان شاءالله بازار سرمایه از این وضعیت بیرون برود.
منبع: feebegir.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب