اختفای ریال پشت تومان
فی بگیر: بعد از تصویب لایحه «تغییر واحد پول ایران از ریال به تومان و حذف چهار صفر» در نشست 9 مرداد هیئت دولت، همه منتظر هستند تا از واحد پول جدید كه در آینده نزدیك و در صورت تصویب نهایی مجلس بر روی اسكناس و سكه ها نقش می بندد، رونمایی شود.
به گزارش فی بگیر به نقل از ایسنا، پس از ۱۲ سال(۱۳۸۶) كه برای اولین بار ایده حذف صفر از پول ملی و تعیین واحد پولی جدید می گذرد، در سال ۱۳۹۸ دولت عزم خودرا برای اجرایی كردن این طرح جزم كرده است. اواخر فروردین ماه امسال، دفتر هیئت دولت با انتشار متن لایحه پیشنهادی بانك مركزی برای حذف چهار صفر از پول ملی و تبدیل ریال به تومان، از بررسی این پیشنهاد در كمیسیون اقتصادی دولت آگاهی داد. حال بعد از گذشت حدود سه و نیم ماه، روز چهارشنبه هفته گذشته این لایحه روی میز هیئت وزیران قرار گرفت و به تصویب رسید تا وارد مراحل بعدی تصویب كه شامل مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان است، شود.
حذف صفر از پول ملی تكانه غیرضروری
یك اقتصاددان حذف چهار صفر از پول ملی را یك تكانه غیرضروری و نابهنگام دانست و اظهار داشت: در شرایط كنونی اقتصاد ایران این كار سبب وارد آمدن شوك به بدنه جامعه خواهد شد و نابرابری را بیشتر می كند.
دكتر محمدحسن فُطرس در گفت و گو با ایسنا، معتقد می باشد در شرایط كنونی لازم است احتیاط بیشتری كرد. با وجود معضلاتی چون تحریم ها، مشخص نبودن صادرات و درآمد نفتی و اینكه آینده زیاد به سامان به نظر نمی آید و معین نمی باشد برای صادرات نفت به توافق برسیم یا نه؟ ضرورتی به حذف چهار صفر از پول ملی وجود ندارد.
وی با اشاره به اینكه با حذف چهار صفر از پول ملی، به صورت طبیعی گرد كردن ارقام اتفاق می افتد به طوریكه هنور این كار انجام نشده، شاهد این "گردكردن" در خرده فروشی و عمده فروشی هستیم، عنوان كرد: حذف صفر از پول بر روی توزیع درآمد تأثیر منفی دارد و به ضرر افرادی با دستمزد پایین و ثابت می شود.
عضو هیئت علمی گروه اقتصاد دانشگاه بوعلی سینا با اشاره به اینكه سیاست روشن و منسجمی پشت این طرح دیده نمی گردد و همین كار را دشوار می كند، افزود: اینكه برخی این طرح را بعنوان سیاست تكمیلی تلقی می كنند، خوب است و در مصرف كاغذ صرفه جویی می شود اما اصل قضیه وضع موجود است؛ بعنوان مثال الان كارگری اگر كار گیرش بیاید و روزی 100 هزار تومان درآمد داشته باشد، چطور زندگی اش را رتق و فتق خواهد داد؟
اجرای طرح در این شرایط لزوم ندارد
وی تاكید كرد: به نظرم لازم است در این شرایط احتیاط شود، ضرورتی ندارد الان با وجود معضلاتی چون تحریم ها، مشخص نبودن درآمد نفتی و اینكه آینده زیاد به سامان نبوده و مشخص نیست برای صادرات نفت به توافق برسیم یا نه؟ شوكی ایجاد نماییم بنابراین، بهتر است ابتدا مشكلات موجود را حل نماییم سپس به دنبال سیاست های تكمیلی برای روانتر كردن اقتصاد مملكت باشیم.
فُطرس با بیان اینكه از نظر حسابداری در این شرایط حذف صفر از پول ملی مفید نیست چونكه تورم تشدید می¬شود و در نتیجه معضل نابرابری بیشتر می شود به طوریكه به فقیرتر شدن فقرا كمك می نماید، ابرازامیدواری كرد مسئولان در این گونه تصمیمات دقت بیشتری كنند.
وی با تاكید بر اینكه وقتی حذف صفر از پول ملی تورم را بتازاند، تضعیف ارزش پول ملی را به دنبال دارد، عنوان كرد: جنبه تولیدی اقتصاد بسیار ضعیف است و بیشتر معاملات بوسیله بده-بستان و دلالی پیش می رود بدین سبب اجرای طرح موردنظر دولت به نفع كسانی كه موج سواری كنند، تمام می شود و لطمه آن به قشر وسیعی از مردم می رسد پس نفعی در این امر دیده نمی گردد.
تصور تكرار تجربه موفق تركیه در ایران غیرواقع بینانه است
این اقتصاددان با اشاره به حذف 6 صفر از پول ملی كشور تركیه در سال های گذشته در شرایط خاص وجود بسته سیاستی كلان كه به رونق اقتصادر تركیه انجامید، تصور تكرار آن تجربه در شرایط كنونی ایران را غیرواقع بینانه ارزیابی كرد و اظهار داشت: این امر به سیاست منسجم ملی نیاز دارد تا اقتصاد ترمیم ساختاری شود و وابستگی به نفت كم شود. حالا به صورت الزامی فروش نفت كاهش یافته است و به تصمیم سیاسی منسجمی لازم است كه از این طریق اقتصاد را در ریل تولید پایدار بیندازند.
وی اظهار نمود: وجود ضعف در تولید و گستردگی بیكاری پنهان و كم كاری، سیاست شكلی حذف صفر از پول ملی را به پاسخ مطلوبی سوق نمی دهد. اگر سیاست اقصاد غیرنفتی و اقتصاد مقاومتی با مفهوم كامل به نتایجی برسد، كار فنی مثل برداشتن صفر، احیانا امور جاری دادوستد را تسهیل می كند.
وی به بحث روانی به وجود آمده با طرح این مساله اشاره نمود و تصریح كرد: این امر تنها موجب بهم خوردن شرایط قبلی و تشدید شرایط نامطلوب فعلی می شود بدین سبب تصورم این است كه در مجلس كارشناسی تر و به دور از مباحث جناحی با این قضیه برخورد كنند البته چند سال پیش هم این مساله از طرف دولت عنوان شد و با تصمیم علاقلانه خودشان آنرا كنار گذاشتند اما نمی دانم چه ضرورتی آنرا باردیگر مطرح كرده است.
ریال» ارزش و اعتبار مالی ندارد»
نایب رییس كمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به اینكه سالهاست سوژه حذف چهار صفر از پول ملی مطرح است، در دولتهای گذشته هم مطرح بوده و موافقان و مخالفانی داشته و دارد، اظهار داشت: باید توانایی رقابت با عرصه پولی ملی را داشته باشیم این در حالیست كه «ریال» ایران ارزش و اعتبار مالی ندارد و مانند اسمی بر كلمه مانده و بی محتواست.
محمد كاظمی با اشاره به اینكه تصمیم تبدیل ریال به تومان واقع بینانه و منطبق با شرایط اقتصادی و جهانی ماست و باید زودتر و در سالهای قبل این اتفاق می افتاد، عنوان كرد: طرح حذف صفر از پول ملی را تأیید می كنم و امیدوارم هم در بحث آموزش، توجیه و آگاهی رسانی به مردم و هم در اجرا خوب پیش رود.
وی با ابرازامیدواری از اینكه دولت بتواند این سیاست را به خوبی به مرحله اجرا درآورد، اشاره كرد: البته این مساله خام است و باید درباره چند و چون قضیه در مجلس و كمیسیون اقتصادی مورد بحث قرار گیرد هر چند این طرح به نفع مصالح عمومی كشور خواهد بود و ارزش پول ملی ما بالا خواهد رفت اما اینكه چقدر در شرایط اقتصادی ما تأثیرگذار است، قابل پیش بینی نیست و با قاطعیت نمی توان گفت.
كاظمی با اشاره به اینكه اجرای این طرح نظر تخصصی و اقتصادی می خواهد و بعنوان كار تجربه شده و موفق در دنیا مطرح است، عنوان كرد: پارامترهای زیادی در تورم دخیل است و باید بررسی كرد آیا اجرای طرح در كاهش یا افزایش تورم تأثیرگذار است یا خیر؟.
وی تصریح كرد: اهمیت این مساله و نیاز به این تصمیم مهم در كشور را باید در فضای عمومی جامعه ترسیم نماییم به طوریكه همه مردم می دانند ارزش پول ملی پایین آمده و اجرای طرح مورد نظر لازم است پس توجیحات فنی و كار كارشناسانه برای مردم ضروری بوده و كار زمانبری است.
حذف صفر بعد از به ثبات رسیدن تورم و كنترل نقدینگی
یك اقتصاددان نیز پیشنهاد كرد حذف چهار صفر از پول ملی بعد از به ثبات رسیدن تورم و كنترل نقدینگی اجرا شود و اظهار داشت: پایین آمدن ارزش پول ملی علاوه بر اینكه به هر دولتی لطمه می زند، موجبات احساس ضعف در اقتصاد می شود.
دكتر حمید سپهردوست در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به جنبه روانی حذف صفر و حس غرور حاصل از آن اظهار نمود: دولت با اجرای این طرح به دنبال اهدافی شامل افزایش كارآیی پول ملی، همراه شدن با عرف جامعه در كاربرد واحد پایه پول، حفظ حیثیت ظاهری پول، ایجاد توازن بین ارزش پول كشور در مقابل ارزهای خارجی از نظر حیثیتی و كاهش استهلاك كاغذ است.
وی با اشاره به اینكه طبق آمار ارائه شده از سال 1350 تا 1397 شاخص قیمت مصرف 2700 برابر شده در حالی كه بزرگترین قطعات اسكناس موجود در كشور طی این سالها حدودا 50 برابر شده است، عنوان كرد: استفاده از اسكناسها و ارقام چاپ شده بر روی آنها نتوانستند در مقابل قیمتهای تورمی مقاومت كنند و نتیجه كاهش ارزش پول و استفاده از صفرهای اضافی برای نگهداشت قدرت خرید بود.
سپهردوست حذف صفر از پول ملی را مطلوب ارزیابی كرد و اضافه كرد: دولت با این كار به دنبال افزایش كارآیی پول ملی است تا در معاملات بحث تومان مطرح باشد و در لحن، گفتار، نوشتار و محاسبات از صفر كمتری استفاده نمائیم اما زمان اجرای آن در شرایط بحران اقتصادی و عدم ثبات نسبی قیمتها مناسب نمی باشد.
فقط بانكی ها از واژه ریال استفاده می كنند
وی با اشاره به اینكه سالهاست هیچ كس به جز بانكی ها از واژه ریال استفاده نمی كند، اضافه كرد: با عنایت به اینكه هم اكنون عرف جامعه بر روی تومان می چرخد، دولت به دنبال نقش دادن به ریال است تا همانطور كه یك دلار 100 سنت است، پول خُرد ایران هم ریال باشد و به این صورت از ریال هم استفاده بیشتر شده، سكه های پولی هم در مبادلات خُرد جایگاه پیدا كنند چونكه الان به سبب وجود تورم شدید سكه هایمان از رده خارج شده همین طور استهلاك كاغذ كاهش می یابد.
عضو هیئت علمی گروه اقتصاد دانشگاه بوعلی سینا با اشاره به اینكه با حذف صفر از پول ملی قطعات اسكناس كمتر می شود و ارزش واقعی قطعات بالاتر می رود، هزینه اجرای طرح حذف صفر از پول ملی بسیار سنگین خواند و عنوان كرد: برخی كارشناسان اقتصادی معتقدند این طرح هم اكنون جزو اولویت ها نیست و باید در ابتدا كشور را از نظر تورم، نقدینگی، تحریم، خروج سرمایه از كشور و... كنترل كرد سپس دست به اجرا زد.
حذف صفر نشان دهنده ضعیف شدن اقتصاد است
وی با اشاره به اینكه حذف صفر از اساس خبر خوبی برای وضعیت اقتصادی كشور نیست و نشان دهنده ضعیف شدن اقتصاد در زمینه رشد تولید است، اشاره كرد: برداشتن صفر افتخار اقتصادی محسوب نمی گردد اما در شرایط نامناسب اقتصادی از نظر ناكارا بودن پول ملی و كاهش ارزش پول به دنبال تورم شدید یك چاره برای تسهیل مبادلات و محاسبات و جلوگیری از افت بیشتر حیثیت پول ملی است كه باید در شرایطی مناسب تر از نظر امید به ثبات در بازار تولید و مصرف آنرا اجرا كرد.
در شرایطی كه حذف صفر از پول ملی در ایران به یك مسأله مهم تبدیل گشته و مناظرات زیادی درباره موافقت و مخالفت با این اقدام در حال وقوع است، بررسی كشورهای موفق و ناموفق در این زمینه می تواند تا حد زیادی راهگشای اتخاذ تصمیم مناسب باشد.
برزیل یكی از كشورهایی است كه تابحال بیشترین حذف صفر از پول ملی خودرا داشته اند. از سال ۱۹۳۰ تابحال طی ۶ مرتبه حذف صفر، ۱۸ صفر از پول ملی برزیل حذف گردیده است و نام پول ملی این كشور هشت بار تغییر كرده است.
چین در سال ۱۹۴۸ یوآن طلای چین را ایجاد كرد كه معادل ۳ میلیون یوآن قدیم چین بود و سال بعد یوآن نقره را عرضه نمود كه معادل ۵۰۰ یوآن طلا بود.
منات جدید جمهوری آذربایجان هم معادل ۵۰۰۰ هزار منات قدیم آذربایجان است این تغییر در آذربایجان در سال ۲۰۰۶ رخ داده است.
تركیه هم در سال ۲۰۰۶ لیره جدید را با لیره قدیم عوض كرد، در این تغییر ۶ صفر از لیره قدیم كم شد.
گزارش از: سمیرا معارفی، خبرنگار ایسنا، منطقه همدان
منبع: فی بگیر
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب