بر تجارت ایران در سال ۱۳۹۷ چه گذشت؟
ارز، ارز و باز هم ارز
به گزارش فی بگیر در تمام كشورهای دنیا تجارت ارتباط مستقیمی با نرخ تمام شده پول ملی و همینطور ارزش این پول در قیاس با ارزهای خارجی دارد، موضوعی كه در ایران هم صادق است و از این رو در سالی كه نرخ پول داخلی ایران با تحولات جدی روبه رو بود، تجارت كشور هم بیشترین تاثیر را از این شاخص دریافت كرد.
به گزارش فی بگیر به نقل از ایسنا، سال ۱۳۹۷ در حالی شروع شد كه بعد از ماه ها گمانه زنی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریكا خویش را آماده می كرد تا از برجام بیرون برود، تصمیمی كه سرانجام در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۷ گرفته شد و خیلی از برنامه ریزی های اقتصادی ایران را برای آینده با تحولات جدی مواجه كرد.
هرچند در زمان بودن آمریكا در برجام هم با كارشكنی های این كشور عملاً امكان استفاده از خیلی از امكانات این توافق مهم برای ایران به وجود نمی آمد، اما با خروج رسمی آنها شرایط با تحریم های جدید به شكل جدی تغییر نمود.
در این فضا، دشوار شدن نقل و انتقالات بانكی و همینطور عقد قراردادهای جدید برای صادرات و واردات خیلی از فعالان اقتصادی ایران را با سوالاتی جدید مواجه كرد و در كنار آن تغییرات قابل توجه نرخ ارز و افزایش و كاهش های مكرر آن سبب شد سال ۱۳۹۷ برای تجارت ایران سالی پر از دغدغه های ارزی باشد.
بهار ۹۷؛ آغاز تغییرات
سال ۱۳۹۷ در شرایطی شروع شد كه نرخ ارز افزایشی محدود پیدا كرده بود، اما در عین حال نگرانی هایی درباره چگونگی مشخص شدن تكلیف این نرخ در ایام بعد وجود داشت.
سال ۱۳۹۷ با این تحلیل از جانب فعالان بخش خصوصی شروع شد كه دولت در سال های قبل نرخ ارز را سركوب كرده و حالا دلیل این افزایش ها برداشته شدن سدی است كه تابحال در مقابل این حركت وجود داشته است. در فروردین ماه سال ۱۳۹۷ لاهوتی رئیس كنفدراسیون صادرات ایران اعلام نمود كه تحلیل ها نشان داده است كه نرخ واقعی دلار باید حدود ۴، ۵۰۰ تومان باشد و مدیریت درست بازار می تواند خیلی از دغدغه های موجود در این عرصه را برطرف كند.
در اولین جلسه هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران هم بخش خصوصی با عرضه ی تحلیلی جدی از دولت خواست فكری برای نرخ ارز كرده و خوانساری رئیس این اتاق از دولت خواست برای تك نرخی شدن ارز برنامه ریزی كند.
همینطور در این ماه سازمان توسعه و تجارت اعلام نمود بعد از دی ماه سال ۱۳۹۶ و به دنبال ابلاغ مصوبه دولت برای ثبت سفارش خودروها با روال عادی، حدود ۸۰ هزار خودرو برای واردات ثبت سفارش شدند. همینطور در این ماه عراق اعلام نمود كه برای برخی از كالاهای ایرانی تعرفه و ممنوعیت بوجود آورده كه البته عملكرد ماه های بعدی سال نشان داد این محدودیت چندان جدی نبوده است.
در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۷ اعتراضات بخش خصوصی نسبت به نامشخص بودن تكلیف صادرات در دستوالعمل های ارزی بانك مركزی افزایش یافت و آنها از دولت خواستند برای بازگشت تجارت به روال عادی خود یك برنامه ریزی جدید داشته باشد.
همینطور دولت در اردیبهشت ماه یك فهرست ۴۸۶ قلمی را منتشر نمود كه برپایه آن با عنایت به وجود نمونه های داخلی، واردات آنها به كشور ممنوع می شد.
در خردادماه سال ۱۳۹۷ هم دولت اعلام نمود یك برنامه مدون برای مدیریت واردات ۱۶ قلم كالای اساسی در نظر گرفته و با تخصیص ارز لازم تلاش می شود مردم در این عرصه احساس كمبود نكنند.
همینطور در این ماه با فعال شدن سامانه نیما وزیر صنعت، معدن و تجارت اعلام نمود كه برخی از كالاها كه نامشان در یك جدول از جانب دولت منتشر گردید باید ارز حاصل از صادرات شان را وارد این سامانه كنند.
همینطور در خرداد ماه آمار صادرات دو ماهه كشور اعلام گردید كه با رسیدن این رقم به ۹۴۲ میلیون دلار رشدی ۲۲ درصدی را شامل می شد.
در خردادماه سال ۱۳۹۷ با به وجود آوردن تغییراتی در بازار گوشت دولت اعلام نمود كه صادرات دام ممنوع شده است.
تابستان داغ ارزی
مشكلات و دغدغه هایی كه در بهار سال ۱۳۹۷ به وجود آمده بود در تابستان هم ادامه یافت. در تیرماه با عنایت به به وجود آمدن شایعات و گمانه زنی هایی درباره سوء استفاده بعضی از ارز دولتی برای منافع شخصی شان، بخش خصوصی از دولت خواست تا فهرست كامل دریافت كنندگان ارز رسمی را منتشر كند. بعد از بالا گرفتن درخواست ها شریعتمداری وزیر وقت صمت در نامه ای از رئیس كل بانك مركزی خواست تا فهرست رسمی دریافت كنندگان را اعلام نماید و بعد از آن از جانب بانك مركزی و دیگر وزارتخانه ها لیست هایی در این رابطه منتشر گردید.
در این دوره زمانی نمایندگان اتاق بازرگانی این سوال مهم را مطرح نمودند كه چرا با وجود تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی همچنان قیمت كالاهای اساسی بالا می رود.
در تیرماه سال ۱۳۹۷ نرخ دلار به كانال ۹، ۰۰۰ تومان رسید و همین مساله تورم را در بعضی از بازارها تشدید كرد.
دیگر خبر پر سروصدای تیرماه سال ۱۳۹۷ ممنوعیت ورود شش خوراكی معروف خارجی به كشور بود و همینطور اعلام گردید كه در این مدت واردات موبایل مانند روال گذشته ادامه پیدا كرده است.
پیگیری گسترش ارتباط میان اتاق بازرگانی ایران و اتحادیه اروپا مبحث دیگری بود كه پدرام سلطانی – نایب رییس اتاق بازرگانی ایران – اعلام نمود كه این نهاد بخش خصوصی مبحث را پیگیری می كند.
در مردادماه سال ۱۳۹۷ شایعه حذف ارز مسافرتی به افزایش نسبی قیمت ها انجامید و دولت اعلام نمود شرایط را برای تعیین تكلیف مابه التفاوت ارزی و معافیت های آن پیگیری كرده و به فعالان اقتصادی عرضه می كند. در ایام پایانی مردادماه قیمت دلار در بازار به كانال ۱۱ هزار تومان رسید تا شرایط نسبت به گذشته با اما و اگرهای بیشتری پیگیری شود.
بیانیه رسمی اتاق بازرگانی ایران در پشتیبانی از پیوستن كشور به fatf اتفاق مهم دیگری بود كه در این ماه رقم خورد و بخش خصوصی موافقت خویش را با این مساله اعلام نمود.
در شهریورماه سال ۱۳۹۷ مشكلات به وجود آمده در سامانه نیما بیشترین تمركز تجارت ایران را به خود اختصاص داد. در این زمان برخی معتقد بودند كه صادركنندگان برای فرار از ورود به سامانه نیما اطلاعات دقیق تجارت خویش را عرضه نمی كنند و بخش خصوصی هم اعلام می كرد كه با عنایت به اوج گیری تحریم ها و دشوارشدن فرایند بازگشت ارز به كشور، دلیل نرسیدن پول به نیما مشكلات اقتصادی بوده و ربطی به صادركنندگان ندارد.
در شهریور ماه قیمت دلار كانال ۱۵ هزار تومان را هم رد كرد.
پاییز و روزهای آفتابی صادرات
بعد از چند ماه تغییر و تحولات طولانی مدت سرانجام دولت و بخش خصوصی در پاییز ۱۳۹۷ توانستند شناخت بیشتری از شرایط خود پیدا كرده و اوضاع را بهتر از قبل مدیریت كنند.
آمارهایی كه در مهرماه منتشر گردید نشان می داد كه با وجود تحریم ها صادرات ایران روند رشد خویش را ادامه داده و نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایشی ۱۷ درصدی را نشان داده است. در این زمان نرخ دلار علیرغم این كه چند كانال بالاتر از نرخ ورودی سال ۱۳۹۷ داشت اما توانست با ثبات نسبی بعضی از نگرانی های سابق را برطرف كند. در مهرماه سال ۱۳۹۷ صحبت هایی درباره امكان در نظر گرفتن برخی معافیت ها برای صادركنندگان عنوان شد كه سرانجام خویش را در آبان ماه سال ۱۳۹۷ نشان داد.
در دستورالعملی كه بانك مركزی در ماه دوم پاییز منتشر نمود یك معافیت جدید برای صادركنندگان در چند گروه كالایی مشخص شد تا طرفین بتوانند با استفاده از یك تصویر جدید بعضی از برنامه ریزی های خویش را دنبال كنند. هرچند بسته جدید با برخی انتقادات مواجه گردید و در جلسات شورای گفت وگوی دولت و بخش خصوصی در سومین فصل سال نگرانی ها در این رابطه به دولت انتقال پیدا كرد.
آمارها در هفته های آخر پاییز سال ۱۳۹۷ هم نشان می داد كه با كاهش واردات تراز تجاری ایران در این سال به روند مثبت بازگشته است. در این ماه ها اعلام گردید كه عراق و چین اصلی ترین شركای تجاری ایران به شمار می روند.
زمستان ۹۷ كاهش تلاطم ها و دوام انتظارات
با تحولاتی كه در بدنه اجرایی دولت شكل گرفت دلار كه برای چند روز حتی به كانال ۱۸ هزار تومان وارد شده بود به مرز ۱۲ هزار تومان بازگشت و با ثبات نسبی برنامه ریزی برای آینده را تسهیل كرد. در این مدت در جلسات مشترك بخش خصوصی نگرانی های خود در ارتباط با آینده بازار را به دولت انتقال داد.
یكی از اصلی ترین نگرانی ها در ارتباط با دستورالعمل های ارزی دولت، چگونگی مشخص شدن تكلیف پشتیبانی از صادركنندگان بزرگ بود. بخش خصوصی اعتقاد داشت كه در دستورالعمل آبان ماه شرایط برای صادركنندگان كوچك فراهم شده و فعالان بزرگ از سیاست های دولت متضرر شده اند. از این رو در جلسات زمستان وزیر اقتصاد وعده داد كه با تشكیل یك كارگروه، تغییر مدنظر بررسی خواهد شد كه سرانجام به عرضه ی تبصره جدید در دستورالعمل ارزی و پشتیبانی از صادركنندگان خوش حساب منجر گردید.
افزایش قیمت تمام شده گوشت قرمز یكی از اصلی ترین دغدغه های تجاری كشور در زمستان سال ۱۳۹۷ بود كه دولت كوشش كرد با وارد كردن دام و گوشت یخ زده این بازار را مدیریت كند هرچند هنوز قیمت ها به صورت قابل توجهی بالاتر از تصورات ابتدایی بودند.
در اسفندماه سال ۱۳۹۷ انتخابات نهمین دوره اتاق بازرگانی تهران انجام شده است كه تمامی ۴۰ نفر انتخاب شده از افراد ائتلاف موسوم به فردا بودند كه در دوره هشتم هم اكثریت اتاق را در اختیار داشتند.
آنچه در ایام پایانی اسفندماه بیشتر از هر چیز خویش را نشان می داد باقی ماندن بخشی از دغدغه های بخش خصوصی برای یك دوره یك ساله بود، در شرایطی كه مسعود خوانساری رئیس اتاق بازرگانی تهران در اولین جلسه از سال ۱۳۹۷ اعلام نمود كه دولت باید برای یكسان سازی نرخ ارز برنامه ریزی كند در جلسه پایانی سال اتاق هم بار دیگر همین دغدغه عنوان شد تا نشان دهد همچنان دولت و بخش خصوصی در نگاه كلان با یكدیگر اختلاف نظرهایی دارند كه باید دید تكلیف آنها در سال جدید چه می شود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب