پای طلای سیاه به بورس باز شد
مروری بر مهمترین رویدادهای بازار سرمایه در سال ۹۷
به گزارش فی بگیر فعالان بازار سرمایه در سال ۱۳۹۷ شاهد ورود ابزارهای جدیدی در بازار همچون آتی سبد سهام و اختیار معاملات و آتی زعفران بودند. امسال حد اعتباری كارگزاری ها كاهش پیدا كرد و نفت خام سبك در بورس انرژی ارائه شد.
به گزارش فی بگیر به نقل از ایسنا، امسال بازار سرمایه ایران شاهد اتفاقات بسیاری بود كه همچون آن می توان به قرار دادن حد اعتباری برای كارگزاری ها، آغاز معاملات آتی و اختیار معاملات زعفران، كاهش مالیات بر نقل و انتقال شركت های بورسی و دیگر اقدامات بود كه در ادامه به بخشی از این اقدامات اشاره می شود.
فروردین
در سال ۱۳۹۷ در بازار سرمایه ایران اتفاقات زیادی رخ داد. در ابتدای این سال همچون سال های گذشته نمایشگاه بورس برگزار گردید و نهادهای مالی ایران در این نمایشگاه شركت كردند كه شاپور محمدی، رئیس سازمان بورس در افتتاحیه این نمایشگاه با اشاره به بازدهی بازار سرمایه در سال های قبل ابراز امیدواری كرد سودآوری بورس در سال ۱۳۹۷ با افزایش همراه باشد و اظهار داشت: سال ۱۳۹۶ حجم معاملات از رشد مناسبی برخوردار بود و از ۱۹۵ هزار میلیارد تومان سال ۹۵ به ۲۴۷ هزار میلیارد تومان در سال ۹۶ رسید.
اردیبهشت
در سال جاری هیأت مدیره سازمان بورس همزمان با اوج گیری قیمت سهام در بورس و رشد چشم گیر حجم معاملات اعتباری سهام به منظور كنترل ریسك شركت های كارگزاری كه برای خرید اوراق بهادار به مشتریان خود اعتبار می دهند و تنظیم سازوكار اجرایی مربوطه، دستورالعمل كنترل ریسك اعتباری كارگزارها را تصویب كرده است.
بر اساس قوانین خرید و فروش اعتباری، كارگزار با اعتباری كه از سیستم بانكی دریافت كرده امتیازی به مشتری خاص خود می دهد كه خرید اعتباری سهام نام دارد و مشتری به دنبال آن می تواند بدون پرداخت وجه نقد از محل نوسان صعودی قیمت سهام عایدی خوبی را شناسایی كند.
در نیمه اول سال جاری حجم خریدهای اعتباری مقدار قابل توجهی افزایش یافته و در بعضی از كارگزاری های خصوصی اعتبارهای بسیار بالایی به مشتریان خاص اختصاص داده شد و با این اتفاق ریسك معاملات و ورشكستگی كارگزاری ها بالا رفت. اما با تصویب و اجرای دستورالعمل الزامات كفایت سرمایه نهادهای مالی توسط سازمان بورس و اوراق بهادار، موج جدیدی از نظارت بر فرآیند خرید و فروش اعتباری صورت گرفت و با تعیین حد اعتباری در كارگزاری ها ریسك این صنعت را به مراتب كم كرد.
خرداد
یكی دیگر از رخدادهایی كه امسال در بازار سرمایه به وقوع پیوست، آغاز معاملات آتی زعفران در بورس كالا بود. در ماه های ابتدایی سال جاری اولین قرارداد آتی زعفران با سررسید شهریورماه ۱۳۹۷ در بورس كالای ایران افتتاح شد و دارندگان كد معاملاتی قراردادهای آتی در بورس، به معامله این محصول پرداختند.
در نخستین قرارداد آتی زعفران اندازه هر قرارداد ۱۰۰ گرم زعفران رشته ای بریده ممتاز (نگین) بعنوان دارایی پایه و حد نوسان قیمت روزانه زعفران در این معاملات هم مثبت و منفی سه درصد نسبت به قیمت تسویه روز قبل بود. همینطور قراردادهای آتی در نخستین روز معاملاتی، بدون حد نوسان قیمتی، با دوره پیش گشایش به مدت ۳۰ دقیقه در ابتدای جلسه معاملاتی آغاز و بعد از انجام حراج تك قیمتی رأس ساعت ۱۳ آن روز با دوره عادی معاملاتی و اعمال حد نوسان قیمت روزانه ادامه یافت.
تیر
در تیر ماه سال جاری بود كه وزیر اقتصاد در پستی اینستاگرامی نوشت "دولت تمام توانش را به كار گرفته كه فضای اقتصادی كشور ساماندهی گردد و مردم فرصت سرمایه گذاری در بازارهای مولد را پیدا كنند".
مسعود كرباسیان كه در آن زمان وزیر اقتصاد بود در آن زمان اظهار داشت كه دغدغه این است كه مردم احساس نكنند سرمایه هایشان از بین می رود، یا اینكه فضای مناسب برای سرمایه گذاری مطمئن و سودآور ندارند؛ به همین علت و برای تشویق بیشتر مردم به سرمایه گذاری در بورس از این پس، نرخ (كارمزد) نقل و انتقال سهام و حق تقدم از نیم درصد به یك دهم درصد كاهش خواهد یافت؛ این سیاست باعث افزایش نقدشوندگی در بازار سهام خواهد شد.
در پی این تصمیم در شهریور ماه مالیات بر نقل و انتقال سهام و حق تقدم از ۰.۵ درصد به یك دهم درصد كاهش پیدا كرد. علاوه بر این مالیات افزایش سرمایه شركت های بورسی به صفر رسید. یكی از اهداف این اقدامات این بود كه معاملات الگوریتم در بازار سهام ایران رواج پیدا كند، چراكه این معاملات سبب می شود زمان توجه به شایعات كاهش پیدا كند و معاملات تحت تأثیر شایعات قرار نگیرد.
حامد سلطان نژاد در مراسم رو نمایی از معاملات آتی زعفران اظهار داشت كه ایران ۹۰ درصد از زعفران جهان را تولید می كند و باید تبدیل به مرجعیت قیمت زعفران در دنیا شود و تصریح كرد كه معامله زعفران در بورس به این امر بسیار كمك می نماید.
شهریور
حسن قالیباف اصل پس از ۱۰ سال از مدیرعاملی بورس تهران خداحافظی كرد و علی صحرایی جای او را گرفت. بعد از انتخاب هیأت مدیره جدید شركت بورس اوراق بهادار تهران طی اعضای حاضر علی صحرایی را بعنوان مدیر عامل بورس تهران و جانشین حسن قالیباف اصل انتخاب كردند.
مهر ماه بازار سرمایه رخداد خاصی نداشت.
آبان
اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری اظهار داشت كه «با كشورهای دوست خود گفتگو و راه های فروش نفت خویش را باز كرده ایم. نفت خام ایران در بورس داخلی عرضه خواهد شد تا بخش خصوصی، به صورت شفاف نفت را خریداری و صادر كند. در نتیجه به مقدار مورد نیاز، بخش خصوصی در تناژهای مختلف وارد عرصه شده است».
در پی این اظهار نظر، در آبان ماه امسال بالاخره پس از وعده ها و حاشیه های بسیار، نفت خام سبك شركت ملی نفت ایران برای نخستین بار در بورس انرژی ارائه شد و پس از آن هم چند مرتبه عرضه ها ادامه یافت. مقرر است عرضه نفت خام در بورس تداوم داشته باشد.
آذر
در اوایل سال ۱۳۹۵ بود كه سازمان بورس اعلام نمود كه به عضویت پیوسته آیسكو درآمده است. در آن زمان پل اندروز - دبیركل آیسكو - در نامه ای به سازمان بورس این عضویت را تأیید كرد. متعاقب آن مسئولان اعلام نمودند كه بزودی سازمان بورس به عضویت عادی آیسكو در می آید. در زمان ریاست شاپور محمدی در سازمان بورس تلاش هایی برای ارتقای عضویت از پیوسته به عادی انجام شد.
یكی دیگر از رخدادهای بازار سرمایه ایران امسال راه اندازی ابزار معاملاتی آتی سبد سهام بود. آنطور كه مسئولان بورس اوراق بهادار تهران اعلام نمودند بورس جهت راه اندازی این ابزار از سال ها پیش مطالعاتی داشت.
كمیته فقهی سازمان بورس هم این ابزار را تأیید كرد. بعد از تدوین مقررات در بورس تهران و تصویب آن توسط سازمان بورس، عملیاتی شدن این ابزار با انجام اصلاحاتی در سامانه های نرم افزاری بازار سرمایه شروع شد.
در حال حاضر معاملات ابزار مشتقه در جهان روندی صعودی را پشت سر گذاشته است. بر مبنای گزارشی كه توسط سازمان همكاریهای اقتصادی (OECD) تحت عنوان «تغییر الگوهای تجاری بورس های اوراق بهادار و بخش بندی بازارها» در سال ۲۰۱۶ انتشار یافته، منبع درآمدی بورس ها به سمت معاملات اوراق مشتق متمایل شده است.
در نهایت در سال ۱۳۹۷ سازمان بورس و اوراق بهادار توانست عضو عادیِ سازمان بین المللی كمیسیون های اوراق بهادار (آیسكو) شود كه ارتقای عضویت در این نهاد بین المللی را می توان نمایانگر رشد بازار سرمایه ایران در سطح بین الملل دانست و برای دست یابی به این جایگاه، تمامی قوانین و استانداردهای موجود در بازار سرمایه ایران با استانداردهای موجود در آیسكو منطبق شد. آیسكو تقریباً ۹۵ درصد بازارهای سرمایه دنیا را در برمی گیرد.
دی
همچنین در دوره اخیر در سازمان بورس مجوزهای لازم برای فراهم شدن بستر معاملات الگوریتمی در بورس صادر و پیش نیازهای لازم هم در این زمینه مهیا شده است. در این راستا بهره گیری از معاملات الگوریتمی منجر به انجام بهتر و دقیق تر استراتژی های معاملاتی سرمایه گذاران می شود. امسال معامله گران برای نخستین بار در بستر معاملات الگوریتمی با هم به رقابت پرداختند.
در بهمن ماه بازار سرمایه شاهد مبحث ویژه ای نبود.
اسفند
امسال ابزار مالی اختیار معامله زعفران هم در بورس كالای ایران افتتاح شد. اختیار معامله، قراردادی دوطرفه بین خریدار و فروشنده است كه بر مبنای آن خریدار قرارداد، حق (نه اجبار و تعهد) دارد كه مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد.
در واقع در این قرارداد، دو طرف توافق می كنند كه در آینده معامله ای انجام دهند؛ بطوریكه خریدار اختیار معامله، در ازای پرداخت مبلغ معینی، حق خرید یا فروش دارایی مندرج در قرارداد را در زمانی مشخص با قیمتی كه هنگام بستن قرارداد تعیین شده است، به دست می آورد.
از طرف دیگر، فروشنده قرارداد اختیار معامله، در مقابل اعطای این حق به خریدار با دریافت مبلغ معینی هنگام عقد قرارداد، بر مبنای مفاد قرارداد، آماده فروش دارایی مذكور است. چنان كه از تعریف قرارداد اختیار معامله پیداست، دارنده قرارداد (خریدار) در اعمال حق خود مختار است و به عبارت دیگر هیچ تعهد و الزامی ندارد و در صورت صرف نظر از اجرای قرارداد، مبلغی را كه در ازای این حق، پرداخته است از دست می دهد؛ از سوی دیگر فروشنده در صورت تمایل خریدار، مجبور به اجرای قرارداد است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب